12 Νέες κατηγορίες Γνωμικών

 Από τις αρχές Αυγούστου 2020 μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου 2020 προστέθηκαν 12 νέες κατηγορίες γνωμικών στο Γνωμικολογικόν. Ας τις έχουμε υπόψη.

1. Ύπαρξη
2. Ωριμότητα
3. Μελαγχολία
4. Αιωνιότητα
5. Ποίηση
6. 
   Αρχαία Ελλάδα
7. Βυζάντιο
8. Ευρώπη
9. Επιστροφή
   
10. Σκληρή Δουλειά
11. Αδράνεια και Τεμπελιά
12. Φιλανθρωπία
    
    
    

Περί του Παραφθέγματος

Πριν κανα δυο εβδομάδες, στις αρχές Μαΐου του 2019, ανέβασα μια καινούργια σελίδα στο Γνωμικολογικόν με Παραφθέγματα, δηλαδή με Γνωμικά για τα οποία η απόδοση σε κάποια πηγή είναι εσφαλμένη και διαφορετική από αυτή που νομίζουμε (βλ. και το αμέσως προηγούμενο post).

O όρος «Παράφθεγμα» ήταν προσωπική επινόηση που βασίστηκε σε ένα απλό σκεπτικό: η πρόθεση απο στη λέξη απόφθεγμα αντικαταστάθηκε από την πρόθεση παρα για να αξιοποιηθεί η αναιρετική και αρνητική χροιά που προσδίδει η πρόθεση αυτή όταν μπαίνει σαν πρώτο συνθετικό σε κάποιες λέξεις. Παραδείγματα: παραπληροφόρηση, παραφιλολογία, παραοικονομία κ.λπ.

Η λέξη, λοιπόν, εισήχθη στο Γνωμικολογικόν ως εφεύρημα και ως ανύπαρκτη —υποτίθεται— λέξη που εξυπηρετούσε την ανάγκη να ομαδοποιηθούν όλα αυτά τα αποφθέγματα με πλαστή ή παρεξηγημένη προέλευση.

Όμως η λέξη υπήρχε! Δεν το ήξερα, αλλά υπήρχε ήδη στα Αρχαία Ελληνικά. Είναι παράγωγο του ρήματος παραφθέγγομαι το οποίο είχε διάφορες σημασίες: λέω ανοησίες, διακόπτω κάποιον όταν μιλάει, μουρμουρίζω ακατάληπτα. Κυρίως όμως είχε την έννοια που αντιστοιχεί στο νεοελληνικό: [τα] παραλέω.

Η λέξη εμφανίζεται για πρώτη φορά στην Αρχαία Ελληνική Γραμματεία στον διάλογο Ευθύδημος του Πλάτωνα. Σε αυτόν τον διάλογο ο νεαρός σοφιστής Ευθύδημος και ο αδερφός του Διονυσόδωρος προσπαθούν να στριμώξουν με εριστικές ερωτήσεις τον Σωκράτη, ο ο οποίος όμως τους αντικρούει μη απαντώντας ευθέως. Επίσης τους εκνευρίζει επειδή οι απαντήσεις του περιέχουν συμπληρωματικές διευκρινήσεις που δεν εξυπηρετούν την επιχειρηματολογία του Ευθύδημου.

Αυτές οι ανεπιθύμητες προσθήκες ονομάζονται από τον Ευθύδημο παραφθέγματα. Σε ένα σημείο λέει στον Σωκράτη: ἥκει το αὐτὸ παράφθεγμα (που σημαίνει περίπου: άντε πάλι αυτό η παραπανίσια κουβέντα) ενώ προηγουμένως του είχε πει: οὐκ αὖ, ἔφη, παύσῃ παραφθεγγόμενος; με την έννοια: δεν θα σταματήσεις επιτέλους  να λες παραπάνω απ’ αυτά που σε ρωτάνε;)
Έχω την εντύπωση —χωρίς να είμαι βέβαιος—πως η λέξη δεν υπήρχε στην τότε καθομιλουμένη. Υπήρχε όμως το παραφθέγγομαι και ο Ευθύδημος (ή, ίσως, ο Πλάτων) χρησιμοποιεί το παράγωγό του παράφθεγμα για να αξιοποιήσει τη διττή, απαξιωτική έννοια του ρήματος: λέω πράγματα περιττά και ανόητα.

Ο διάλογος αυτός του Πλάτωνα, που θεωρείται από τις αντιπροσωπευτικές εφαρμογές της Σωκρατικής Μεθόδου, φαίνεται ότι κατοχύρωσε, συν τοις άλλοις, τον όρο «παράφθεγμα» σαν ένα ρητορικό τέχνασμα.

Η λέξη έχει την τιμητική της στο κλασσικό σύγγραμα περί ρητορικής «Ιεροί Λόγοι» του Αίλιου Αριστείδη. Ο Αίλιος Αριστείδης ήταν αρχαίος Έλληνας σοφιστής και ρήτορας που έζησε τον 2ο αιώνα μ.Χ., δηλαδή κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο. Ήταν ο επιφανέστερος εκπρόσωπος της Δεύτερης Σοφιστικής. Στο έργο του Ιεροί Λόγοι υπάρχει ένα εκτενές κεφάλαιο με τίτλο ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΠΑΡΑΦΘΕΓΜΑΤΟΣ. (Άλλοι τίτλοι κεφαλαίων στα έργα του είναι λ.χ. Περί Σφοδρότητος, Περί Γλυκύτητος κ.λπ.). Αν μη τι άλλο αυτό δείχνει ότι εκείνη την εποχή τα παραφθέγματα ήταν ένα ήδη καθιερωμένο στυλ της διαλεκτικής.

Άρα η λέξη υπήρχε, και το Γνωμικολογικόν την επανεισήγαγε, δεν την επινόησε. Ίσως η έννοια με την οποία χρησιμοποιείται το παράφθεγμα στο Γνωμικολογικόν δεν συμπίπτει ακριβώς με τη σημασία που έχει στη ρητορική τέχνη, αλλά αντιστοιχεί πλήρως με την έννοια που έχει σαν παράγωγο του αρχαίου ρήματος παραφθέγγομαι, την έννοια της ανόητης και περιττής υπερβολής.

Οπότε, η επιλογή της λέξης αποδεικνύεται πολύ σωστή, νομίζω.

Παραφθέγματα

Μια νέα σελίδα στο Γνωμικολογικόν: τα Παραφθέγματα.

Παράφθεγμα: ανύπαρκτη λέξη που χρησιμοποιείται στο Γνωμικολογικόν (αντί για το κανονικό απόφθεγμα) για μια ομάδα γνωμικών για τα οποία η απόδοσή τους σε κάποια συγκεκριμένη (και συνήθως μεγάλου κύρους) προσωπικότητα είναι ανακριβής.

Οι αφορισμοί αυτού του τύπου παρουσιάζονται σαν slideshow, μια τεχνική που δεν χρησιμοποιείται σε άλλες σελίδες από το Γνωμικολογικόν, αλλά εδώ  ταιριάζει, γιατί αλλιώς το περιεχόμενο θα ήταν μακροσκελές και κουραστικό.

Η σελίδα αυτή βαθμιαία και συν τω χρόνω θα εμπλουτισθεί με περισσότερες φράσεις (αλλά όχι και πάρα πολλές). Μέχρι στιγμής περιλαμβάνει 17 παραφθέγματα. 

Παρουσιάζονται φράσεις που φαίνεται να είναι είτε κατασκευασμένες και πλαστές (όπως αυτή του Κίσσινγκερ για τους Έλληνες) είτε φράσεις που από παρεξήγηση αποδίδονται σε κάποιον σπουδαίο (όπως το «...θα υπερασπιστώ το δικαίωμά σου να το λες») είτε φράσεις που ωραιοποίησαν ένα ιστορικό γεγονός (όπως «το και όμως, κινείται» του Γαλιλαίου).

Νομίζω ότι η σελίδα έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον για όσους αγαπούν τα γνωμικά.

Σημείωση: Αντί για «παραφθέγματα», που είναι μια επινόηση, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και ο εξ ίσου αδόκιμος όρος «παραγνωμικά». Ή «αποφεύγματα». Αυτό το τελευταίο –τα αποφεύγματα– έχει προταθεί από το lexilogia.gr για τα πλαστά γνωμικά και είναι εύστοχο, αλλά τελικά δεν υιοθετήθηκε επειδή κάποιες σελίδες που αντιγράφουν το Γνωμικολογικόν, λόγω αγνοίας χρησιμοποιούν τον όρο αποφεύγματα ή αποφθεύγματα για τα κανονικά αποφθέγματα (!). Ας χρησιμοποιήσουμε λοιπόν τα παραφθέγματα για να διευκολύνουμε κάπως  και να μη δημιουργούμε σύγχυση στους ανίδεους αντιγραφείς... 😊

Πίστευε και μη Ερεύνα. Φράση Αγνώστου Προελεύσεως

Η γενική εντύπωση γι’ αυτήν τη φράση είναι ότι πρόκειται για δόγμα της Χριστιανικής Εκκλησίας και μάλιστα από την πρωτοχριστιανική περίοδο. Είναι όμως πραγματικά έτσι;

 Η απάντηση είναι πως ΟΧΙ.
Η φράση δεν υπάρχει αυτούσια ούτε στα Ευαγγέλια ούτε στην Παλαιά Διαθήκη ούτε σε κάποιο Πατερικό ή άλλο εκκλησιαστικό κείμενο. Σήμερα η Εκκλησία απορρίπτει μετά βδελυγμίας την υπόνοια ότι η φράση αυτή έχει την παραμικρή σχέση με τη χριστιανική διδασκαλία.

Έτσι, οφείλουμε να αποδεχθούμε ότι δεν είναι εκκλησιαστικό ρητό και ότι πρόκειται απλά για μια παροιμιακή φράση για την οποία έχει δημιουργηθεί —άγνωστο πώς και πότε— η εσφαλμένη εντύπωση ότι πρόκειται για ένα είδος εκκλησιαστικής εντολής.

 Όμως θα πρέπει να σημειώσουμε ότι κατά την πρωτοχριστιανική περίοδο, όταν διαμορφώθηκε το χριστιανικό δόγμα, υπήρξαν πολλές απόψεις από πατέρες της εκκλησίες που απηχούσαν το νόημα της συγκεκριμένης φράσης, αν και με διαφορετική διατύπωση.
Έτσι έχουμε:
τον Ωριγένη ο οποίος στην επιχειρηματολογία του εναντίον του φιλοσόφου Κέλσου αναφέρει ότι οι χριστιανοί λοιδορούνται επειδή ασπάζονται το «Μη εξέταζε αλλά πίστευσον».
Ο Τερτυλλιανός έλεγε «Πιστεύω διότι είναι παράλογο».
 Ο Μέγας Αθανάσιος: «Αλλ᾽ ως γέγραπται, πιστευέτω και μη λεγέτω».
Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Μη αμφίβαλλε τοις παρά των πατέρων δεδοκιμασμένοις, αλλά φοβού, και ανεξετάστως πίστευσον. Μάλλον μεν ούν πίστευε, και μη πολυπραγμόνει.»



 Ο αντίλογος σε όλους αυτούς τους αφορισμούς είναι ότι στο Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον διαβάζουμε «Ερευνάτε τας γραφάς» (40:39). Αλλά αυτό το επιχείρημα είναι παραπλανητικό, καθώς το εδάφιο έχει τελείως άσχετο νόημα από αυτό που του προσδίδεται στο πλαίσιο αυτής της συζήτησης (έχει το νόημα: ερευνάτε τις γραφές [όχι στην προστακτική] για να βρείτε την αιώνια ζωή [δηλ. μάταιος κόπος]).

 Τέλος πρέπει να επισημάνουμε ότι η πλησιέστερη στο “πίστευε και μη ερεύνα” ιστορική φράση ήταν η θέση που πήρε ο Θεόδοτος, Επίσκοπος Αγκύρας στην Γ’ Οικουμενική Σύνοδο, το 431, όπου είπε «Πίστευε τω θαύματι και μη ερεύνα λογισμοίς το γενόμενον». Αυτή η φράση αν την δούμε έξω από τα συμφραζόμενα είναι αρκετά κοντά στο συζητούμενο, αλλά στην πραγματικότητα δεν αφορούσε το σύνολο του Χριστιανικού δόγματος αλλά μόνο ένα ιδιαίτερο ζήτημα, τη διττή φύση του Ιησού.

Βλέπουμε λοιπόν ότι η διάχυτη αντίληψη ότι το Πίστευε και μη Ερεύνα προέρχεται από την εκκλησία δεν είναι αποτέλεσμα παρεξήγησης. Ταιριάζει πολύ με την περιρρέουσα ατμόσφαιρα και τη νοοτροπία της εποχής. Η φράση μπορεί να μην ειπώθηκε —εξ όσων γνωρίζουμε— αυτολεξεί και να μην ήταν ποτέ δόγμα της εκκλησίας, αλλά υπήρξε κυρίαρχη αντίληψη των πρώτων χριστιανών, που πήρε αρνητική χροιά πολύ αργότερα, οπότε και αποκηρύχθηκε από την επίσημη εκκλησία.

 Εν κατακλείδι, η φράση δεν αποκλείεται να είχε έμμεσα εκκλησιαστική προέλευση, αλλά δεν μπορεί με τίποτα να χαρακτηριστεί εκκλησιαστικό ρητό. Πρόκειται απλά για αφορισμό ή παροιμιακή φράση αγνώστου προελεύσεως.

Μη μου τους κύκλους τάραττε

Η ιστορία της φράσης είναι, νομίζω, γνωστή. Υποτίθεται ότι πρόκειται για τα τελευταία λόγια του μεγαλύτερου μαθηματικού και εφευρέτη της Αρχαιότητας, του Αρχιμήδη.

 Τη μέρα που οι Ρωμαίοι κατέλαβαν τις Συρακούσες,  το 212 π.Χ μετά από πολιορκία δύο χρόνων, ο Αρχιμήδης ήταν απορροφημένος στην επίλυση ενός γεωμετρικού προβλήματος κάνοντας σχήματα στην άμμο  (η γραφική ύλη ήταν δυσεύρετη τότε). Όταν τον πλησίασε ένας Ρωμαίος στρατιώτης που είχε εντολή να τον οδηγήσει στον στρατηγό Μάρκελλο, λέγεται πως Αρχιμήδης του είπε αυτή τη φράση —«μη μου τους κύκλους τάραττε»— του ζήτησε δηλαδή να μη χαλάσει τους κύκλους που είχε χαράξει στην άμμο. Οπότε ο Ρωμαίος τσαντίστηκε και τον σκότωσε παρόλο που οι διαταγές ήταν να μην τον πειράξουν.

Ψηφιδωτό της σχολής του Ραφαήλ(δεν είναι Ρωμαϊκό)

Το θέμα είναι ότι δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι το είπε αυτό ο Αρχιμήδης

Και μάλλον δεν το είπε. Αυτό συμπεραίνεται από το γεγονός ότι οι αρχαίοι συγγραφείς δεν αναφέρουν αυτό το περιστατικό. Ο ιστορικός Πολύβιος, που είναι η βασική πηγή για τα γεγονότα της πολιορκίας των Συρακουσών,  μας δίνει μια διαφορετική εκδοχή για το θάνατό του Αρχιμήδη και το ίδιο συμβαίνει με μεταγενέστερους έγκυρους αρχαίους συγγραφείς, όπως ο Πλούταρχος και ο Τίτος Λίβιος.

Μόνο ο Valerius Maximus, που έγραψε 9 τόμους με ιστορικά ανέκδοτα στο πρώτο μισό του 1ου αι. μ.Χ., μας μεταφέρει ότι ο Αρχιμήδης είπε μια παραπλήσια φράση: Noli, obsecro, istum disturbare, που σημαίνει «μην το χαλάσεις αυτό σε παρακαλώ πολύ». Η αφήγηση του Valerius Maximus είναι αυτή που εισάγει και τα στοιχεία της άμμου και των κύκλων στην ιστορία του θανάτου του Αρχιμήδη, παρόλο που τα στοιχεία αυτά δεν συμπεριλαμβάνονται στην τελική ατάκα —κατά τον Valerius Maximus— προς τον Ρωμαίο στρατιώτη.
Σε ολόκληρη την αρχαία γραμματεία δεν υπάρχει κάτι άλλο πιο κοντινό στη φράση από την εκδοχή του Valerius Maximus, και αυτό γεννά βάσιμες αμφιβολίες για τη γνησιότητά της με τη μορφή με την οποία σώζεται σήμερα.


Το δεδομένο είναι λοιπόν ότι η φράση δεν ήταν γνωστή στην αρχαιότητα αλλά εμφανίστηκε μυστηριωδώς στα νεώτερα χρόνια. Αυτό μπορεί να σημαίνει μόνο ένα πράγμα: Πρόκειται για κατασκεύασμα. Το πότε και από ποιον παραμένει άγνωστο. Τελικά έχουμε να κάνουμε με μια αντιπροσωπευτικά απόκρυφη φράση με την έννοια ότι δεν υπάρχουν χειροπιαστές αποδείξεις για την αυθεντικότητά της, αλλά παρ’ όλα αυτά θεωρείται για κάποιον άγνωστο (και μυστικό;) λόγο σωστή.

Η πιο πιθανή εξήγηση είναι ότι στο πέρασμα των αιώνων η εκδοχή του Valerius Maximus επιβίωσε και μεταλλάχθηκε σε μια λιγότερη πεζή έκφραση και έγινε “Noli turbare circulos meos” ενσωματώνοντας την πληροφορία ότι ο Αρχιμήδης έκανε κύκλους [στην άμμο] όταν τον βρήκε ο Ρωμαίος.
Αυτή η λατινική φράση, που άρχισε να κυκλοφορεί επί Διαφωτισμού, μεταφράστηκε στην Καθαρεύουσα σχετικά πρόσφατα, και σίγουρα όχι νωρίτερα από τον 19ο αιώνα, καθώς πιο πριν δεν υπάρχει σε κανένα κείμενο.

Άρα η φράση είναι απλά μια (ωραία) επινόηση, και  τα τελευταία λόγια του Αρχιμήδη δεν ήταν ακριβώς το «Μη μου τους κύκλους τάραττε». Παρ’ όλ αυτά, η φράση έχει ταυτιστεί με τον Αρχιμήδη και συμπεριλαμβάνεται  στο Γνωμικολογικόν αποδιδόμενη σε αυτόν, με την παρατήρηση ότι μάλλον πρόκειται για νεώτερη επινόηση.

H φράση του Καμπρόν

Στο Γνωμικολογικόν υπάρχει η ιστορική φράση:

 Η φρουρά πεθαίνει αλλά δεν παραδίνεται. 

 που αποδίδεται στον στρατηγό του Ναπολέοντα
  Pierre Cambronne (1770-1842)

Η ιστορία της φράσης έχει ως εξής:
O Καμπρόν (Pierre Cambronne)  στη μάχη του Βατερλώ (18 Ιουνίου 1815) ήταν επικεφαλής της Παλιάς Φρουράς (Vieille Garde) δηλαδή των επιλέκτων της αυτοκρατορικής φρουράς. Όταν προς το τέλος της μάχης ο Άγγλος στρατηγός Colville του ζήτησε να παραδοθεί, ο Καμπρόν υποτίθεται ότι είπε αυτήν την ηρωική φράση (στα Γαλλικά, La garde meurt et ne se rend pas !).
Πολύ γνωστή είναι μια άλλη εκδοχή της απάντησης που έδωσε ο Καμπρόν στην ίδια περίσταση: Merde ! (σκaτά), που έμεινε στην ιστορία ως η «λέξη του Καμπρόν».

---

Είπε πραγματικά αυτό ο Καμπρόν  «Η φρουρά πεθαίνει αλλά δεν παραδίνεται» ;

Σίγουρα όχι. Κατ’ αρχάς να σημειώσουμε ότι ο Καμπρόν στη μάχη του Βατερλώ τραυματίστηκε αλλά δεν πέθανε, και αιχμαλωτίστηκε. Παρ’ όλα αυτά θεωρήθηκε ήρωας από τους Γάλλους και το “Merde” έγινε viral (όπως θα λέγαμε σήμερα). Επιπλέον, κάποιος δημοσιογράφος ονόματι Rougement κάνοντας ρεπορτάζ για τα γεγονότα της μάχης και θέλοντας προφανώς να αποφύγει το δύσοσμο “Merde”  και να ωραιοποιήσει τις τελευταίες στιγμές της Παλαιάς Φρουράς, ανέφερε πρώτος τη φράση για την φρουρά που πεθαίνει αλλά δεν παραδίδεται.
Στην πραγματικότητα, οι επιζήσαντες της Φρουράς —μαζί και ο Καμπρόν—αιχμαλωτίστηκαν από τους Άγγλους κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες και χωρίς να προηγηθεί κάτι συνταρακτικό, ενώ οι αυτόπτες μάρτυρες δεν επιβεβαιώνουν κάποιον ηρωικό διάλογο.

Ο ίδιος ο Καμπρόν πάντα αρνιόταν κατηγορηματικά τόσο τη φράση που του απέδωσε ο Rougement όσο και το “Merde”, αλλά οι φράσεις κατοχυρώθηκαν σ’ αυτόν και πέρασαν έτσι στην ιστορία, ενώ ενσωματώθηκαν σε πεζογραφήματα (όπως στους Αθλίους του Ουγκώ) , σε πίνακες ζωγραφικής και σε γλυπτά. Το 1848 έκαναν άγαλμα τον Καμπρόν στην ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Ναντ. Στο βάθρο του αγάλματος είναι χαραγμένη η φράση η «φρουρά πεθαίνει αλλά δεν παραδίνεται.»

Σήμερα, θεωρείται βέβαιο ότι ο Καμπρόν δεν είπε ποτέ αυτήν τη φράση, αλλά μάλλον πρέπει να είχε πει, πάνω στην έξαψη της μάχης, το “Merde” (ίσως όταν τραυματίστηκε).
Όπως παρατηρεί πολύ εύστοχα ο Φλωμπέρ «Για φαντάσου! Πέντε λέξεις για να αντικαταστήσουν πέντε γράμματα!»
Ο Βίκτωρ Ουγκώ έγραψε πώς «ο πραγματικός νικητής της μάχης του Βατερλώ ήταν ο Καμπρόν».

Η φράση παλιότερα υπήρχε στο Γνωμικολογικόν στις Ιστορικές φράσεις, αλλά έχει πλέον αποσυρθεί από εκεί. Υπάρχει όμως στα Επιγράμματα λόγω της παρουσίας της στο βάθρο του αγάλματος του Καμπρόν στη Ναντ.

«Και γιατί δεν τρώνε παντεσπάνι !»

Πρόκειται για τη μνημειώδη ανοησία που ξεστόμισε η Μαρία Αντουανέτα αντιδρώντας στην πληροφορία ότι ο λαός δεν είχε να φάει ψωμί.

Το είπε όμως πραγματικά αυτό η Αντουανέττα; Μάλλον όχι.

 Τα πράγματα έχουν ως εξής:
 H Μαρία Αντουανέττα ήταν η τελευταία βασίλισσα της Γαλλίας (1770-1793) πριν από τη Γαλλική Επανάσταση. Αποκεφαλίστηκε το 1793.
Στα χρόνια της Επανάστασης (ή ίσως λίγο πριν) θέλησε να μάθει γιατί ο λαός ήταν σε αναβρασμό, οπότε κάποιος προθυμοποιήθηκε να της εξηγήσει ότι «οι άνθρωποι του λαού δεν έχουν ψωμί να φάνε». Η αντίδραση της βασίλισσας σ’ αυτήν την πληροφορία ήταν το κλασικό «και γιατί δεν τρώνε παντεσπάνι !» (στα Γαλλικά “Qu'ils mangent de la brioche!”)

Το γουστόζικο είναι ότι η ελληνική μετάφραση που έχει επικρατήσει δεν αποδίδει πιστά το πρωτότυπο που κάνει λόγο για μπριός και όχι για παντεσπάνι (που δεν είναι το ίδιο πράγμα). Φαίνεται πως την εποχή που πρωτομεταφράστηκε η φράση, το μπριός ήταν άγνωστο είδος στην Ελλάδα, και γι’ αυτό προτιμήθηκε η λέξη παντεσπάνι. Πάντως αυτή η επιλογή δεν αδυνατίζει τη φράση, κάθε άλλο. Το παντεσπάνι την κάνει  πολύ πιο νόστιμη!

Δεν είμαστε σε θέση να ξέρουμε με βεβαιότητα αν η Αντουανέττα είπε πραγματικά κάτι τέτοιο . Εκείνο για το οποίο μπορούμε να είμαστε σίγουροι είναι ότι δεν ήταν η πρώτη που την είπε, καθώς η φράση απαντά και στο αυτοβιογραφικό έργο του Ζαν-Ζακ Ρουσώ  Les Confessions που γράφτηκε το 1767, πολύ πριν η «Αυστριακιά» γίνει βασίλισσα της Γαλλίας.
Συγκεκριμένα ο Ρουσώ, με χιουμοριστική διάθεση, εξιστορεί ένα περιστατικό όπου μια «μεγάλη πριγκίπισσα» έδωσε την ίδια απάντηση όταν έμαθε ότι οι χωρικοί δεν είχαν να φάνε. Δεν αποκλείεται η ιστορία αυτή να είναι επινόηση του Ρουσώ, αλλά το πιο πιθανό είναι ο φιλόσοφος να μετέφερε κάποιο ανέκδοτο της εποχής εκείνης (που δεν αφορούσε τότε συγκεκριμένη βασίλισσα).
Άρα η φράση προϋπήρχε και κάποιος την κόλλησε στην Μαρία Αντουανέττα εν μέσω των  εξημμένων παθών και των συνταρακτικών εξελίξεων της εποχής της Γαλλικής Επανάστασης.

Πρέπει να επισημανθεί επίσης πως το πρώτο κείμενο που αποδίδει τη φράση στην Μαρία Αντουανέττα εμφανίστηκε πολύ αργότερα, το 1843 με την υπογραφή του επιφυλλιδογράφου Αλφόνσου Καρ.

Πώς αντιμετωπίζεται η φράση στο Γνωμικολογικόν:

Η φράση συμπεριλαμβάνεται στο Γνωμικολογικόν και αποδίδεται στη Μαρία Αντουανέττα συνοδευόμενη από την παρατήρηση ότι μάλλον δεν είπε κάτι τέτοιο και πρόκειται για κακοήθεια των αντιβασιλικών. Περιλαμβάνεται και στη σελίδα με τις Πατάτες .

Catastrophe και Κατρακύλα

Μια από τις ωραίες φράσεις στο βιβλίο «Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» του  Καζαντζάκη: 

Άνθρωπος δεν είμαι; 'Άνθρωπος, πάει  να πει στραβός. Έπεσα κι εγώ με τα μούτρα στο λάκκο όπου κι οι μπροστινοί μου. Παντρεύτηκα. Πήρα την κατρακύλα. Έγινα νοικοκύρης, έχτισα σπίτι· έκαμα παιδιά. Βάσανα.

Στην αγγλική μετάφραση και στην ταινία η φράση αποδίδεται ως εξής: 


Am I not a man? And is a man not stupid? I'm a man, so I married. Wife, children, house, everything. The full catastrophe.

Όπως συχνά συμβαίνει με τις μεταφράσεις η αρχική έννοια ψιλοχάνεται. Το «κατρακύλα» γίνεται «καταστροφή» που βεβαίως δεν είναι το ίδιο πράγμα. Αλλά πώς να αποδώσεις το «κατρακύλα»; Degradation, ισως. Τελείως ξενέρωτο. Το catastrophe είναι τελικά καλύτερο. Επιπλέον, οι λέξεις «στραβός» και «βάσανα» επίσης δεν μπορούν να αποδοθούν ακριβώς (οπότε δεν αποδίδονται). 

Το ωραίο είναι ότι η αγγλική φράση είναι ίσως η πιο γνωστή και η πιο quotable φράση του Καζαντζάκη διεθνώς.
Μάλιστα υπάρχει και μια πολύ πετυχημένη αγγλική σειρά με τον τίτλο Catastrophe, οι δημιουργοί της οποίας υποτίθεται ότι τον εμπνεύσθηκαν από τη συγκεκριμένη φράση του Καζαντζάκη! 

Περιεκτική και όμορφη λέξη η «κατρακύλα». Μου φαίνεται ότι θα πρέπει να την προσθέσουμε στις ελληνικές λέξεις που δεν μεταφράζονται! 

Μακιαβέλι - Αποφθέγματα

Οι πιο χαρακτηριστικές φράσεις ενός παρεξηγημένου στοχαστή.

• Έναν ηγέτη πρέπει να τον φοβούνται και να τον αγαπούν. Αν δεν γίνεται και τα δύο, τότε καλύτερα μόνο να τον φοβούνται.
• Ο καθένας βλέπει αυτό που φαίνεσαι. Λίγοι καταλαβαίνουν αυτό που είσαι.
• Τους αντιπάλους σου ή πρέπει να τους παίρνεις με το μέρος σου ή να τους εκμηδενίζεις.
• Η αρετή κι ο πλούτος σπάνια πηγαίνουν στον ίδιο άνθρωπο.
• Ο άνθρωπος είναι καλός μόνο όταν είναι αδύναμος.
• Κάνε το κακό μια κι έξω, αλλά το καλό δίνε το σιγά-σιγά.
• Η τύχη είναι γυναίκα και γι’ αυτό ευνοεί τον νέο που την χειρίζεται με τόλμη.
• Ο πόλεμος αρχίζει όταν θέλεις, αλλά δεν τελειώνει όταν θέλεις.
• Όταν η θέληση είναι μεγάλη, οι δυσκολίες δεν μπορεί να είναι μεγάλες.
• Γενικά οι άνθρωποι είναι αγνώμονες, ασταθείς και υποκριτές· προτιμούν να αποφεύγουν τον κίνδυνο και είναι αχόρταγοι για κέρδος.
• Ποτέ μην προσπαθείς να κερδίσεις με τη βία αυτό που μπορεί να αποκτηθεί με πονηριά.
• Οι άνθρωποι έχουν το ελάττωμα, όταν έχει νηνεμία, να νομίζουν ότι δεν θα έρθει ποτέ καταιγίδα και δεν προετοιμάζονται.
• Η υπόσχεση που δόθηκε ήταν μια αναγκαιότητα του παρελθόντος. Ο λόγος που δεν κρατήθηκε είναι μια αναγκαιότητα του παρόντος.
• Ποτέ τίποτε μεγάλο δεν επιτεύχθηκε χωρίς κίνδυνο.
• Αυτός που θέλει να τον υπακούν πρέπει να ξέρει να διατάζει.
• Προκαλεί κανείς το ίδιο μίσος με τις καλές πράξεις όσο και με τις κακές.
• Μια αλλαγή αφήνει την πόρτα ανοιχτή για να μπουν και άλλες.
• Η φιλοδοξία είναι τόσο δυνατό πάθος, που όσο ψηλά και αν φθάσει κανείς δεν είναι ικανοποιημένος.
• Δεν πρέπει ποτέ να αφήνει κανείς να συνεχίζεται μια ανωμαλία για να αποφύγει έναν πόλεμο, γιατί δεν τον αποφεύγει, αλλά μόνο αλλάζουν οι συνθήκες προς όφελος των αντιπάλων του.
• O μόνος τρόπος να προφυλαχτείς από την κολακεία είναι να δώσεις στους άλλους να καταλάβουν ότι δεν προσβάλλεσαι όταν λένε την αλήθεια. Αλλά όταν όλοι μπορούν να σου λένε την αλήθεια, χάνεις το σεβασμό τους.
• Η πρώτη εντύπωση που δημιουργεί ένας ηγεμόνας είναι αυτή που δίνουν οι άνθρωποι που τον περιστοιχίζουν.
• Οι άνθρωποι είναι τόσο αφελείς και τόσο έτοιμοι να υπακούσουν, ώστε ποτέ δεν θα λείψουν τα θύματα σε έναν αχρείο για να κάνει τις απάτες του.
• Ο απλοϊκός λαός πάντα παρασύρεται από την εξωτερική εμφάνιση, και ο κόσμος αποτελείται κυρίως από απλοϊκούς.
• Οι πρίγκιπες και οι κυβερνήσεις είναι, μακράν, τα πιο επικίνδυνα στοιχεία σε μια κοινωνία.
• Δεν υπάρχει τίποτε πιο σημαντικό για τον ηγεμόνα από το να φαίνεται ότι είναι θρήσκος.
• Σε ένα ηγεμόνα δεν λείπουν ποτέ οι νόμιμοι λόγοι για να παραβεί μια υπόσχεση.
• Το λιοντάρι δεν ξέρει να προστατευθεί από παγίδες και η αλεπού δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τους λύκους. Πρέπει να είσαι λοιπόν αλεπού για να αναγνωρίζεις τις παγίδες και λιοντάρι για να τρομάζεις τους λύκους.
• Μόλις κυριαρχήσει σε μια πόλη ένας κυβερνήτης, θα πρέπει να σκεφθεί τι τιμωρίες θα επιβάλει. Πρέπει να τις επιβάλει όλες μια κι έξω και να μην τις ανανεώνει κάθε μέρα.
• Συμβαίνει, όλοι οι ένοπλοι προφήτες να είναι νικητές και οι άοπλοι να χάνονται.
• Το καλύτερο κάστρο που θα μπορούσε να κατέχει ένας ηγεμόνας είναι η αγάπη του λαού του.
• Πριν από οτιδήποτε άλλο, να είσαι οπλισμένος.
• Να θυμάσαι πως πάντα οι άνθρωποι θα επιδιώκουν να βελτιώσουν τη ζωή τους αλλάζοντας αρχηγό.
• Αν είσαι πραγματικός ηγέτης, σου υποκλίνονται όλοι με το που εμφανίζεσαι.
• Ο ηγέτης αποκτά κύρος με το να είναι είτε αληθινός φίλος είτε πραγματικός εχθρός. Δηλαδή παίρνει θέση, καθαρά, υπέρ της μιας ή της άλλης πλευράς. Αυτή η τακτική έχει πολύ περισσότερα πλεονεκτήματα από την απλή ουδετερότητα.

Αφορισμοί με αφορμή την εκλογή του Donald Trump

Μερικοί αφορισμοί περί πολιτικής με αφορμή την εκλογή του Donald Trump.

Στην πολιτική, είναι το αναπάντεχο που συμβαίνει πάντα.

- Θιέρσος

Όλοι θα θέλαμε να ψηφίσουμε τον καλύτερο, αλλά δεν είναι ποτέ υποψήφιος.
- Kin Hubbard

Στην πολιτική, η βλακεία δεν είναι μειονέκτημα.
- Ναπολέων Βοναπάρτης

Δεν ψήφισα ποτέ υπέρ κάποιου. Πάντα ψηφίζω εναντίον κάποιου.
- W.C. Fields

Σε όλες τις εποχές, η πολιτική ήταν η τέχνη του παραλόγου.
- Στέφαν Τσβάιχ

Αν θέλετε την εύνοια των μαζών, πρέπει να λέτε τα πιο ηλίθια και τα πιο χοντρά ψέματα.
- Αδόλφος Χίτλερ

Ισχυρόν όχλος εστίν, ουκ έχει δε νουν.
- Μένανδρος

Δημαγωγός είναι ένα άτομο με το οποίο διαφωνούμε ως προς το ποια συμμορία θα έπρεπε να κακοδιαχειρίζεται τη χώρα.
- Don Marquis

Όταν ο φασισμός θα έρθει στην Αμερική, θα είναι τυλιγμένος σε μια σημαία και θα κρατάει ένα σταυρό.
- Sinclair Lewis

Η ποιότητα της ηγεσίας φαίνεται ότι παίζει μικρό ρόλο στην ηγεσία των μαζικών κινημάτων. Αυτό που μετράει είναι η αλαζονική χειρονομία, η παντελής αδιαφορία για τη γνώμη των άλλων, η εγωκεντρική περιφρόνηση του κόσμου.
- Eric Hoffer

Η βασική μας υποχρέωση είναι να μην παίρνουμε τα σλόγκαν για λύσεις.
- Edward R. Murrow

Για να κυριαρχήσεις στους ανθρώπους είναι πιο εύκολο να εξάψεις τα πάθη τους παρά να υποστηρίξεις τα συμφέροντά τους.
- Gustave Le Bon

Μου λείπει ο Νίξον. Συγκρινόμενους μ’ αυτούς του Ναζί που έχουμε στο Λευκό Οίκο σήμερα, ο Νίξον ήταν ένας φλογερός φιλελεύθερος ιδεολόγος.
- Hunter S. Thompson

Τα λόγια ενός πολιτικού δεν φανερώνουν την ιδέα που έχει για το θέμα του, αλλά την ιδέα που έχει για το ακροατήριο του.
- George Will

Ο λαός δεν θέλει τις μεγάλες ιδέες, προτιμά τις φτηνές αλήθειες.
- Antoine Rivarol

Στην πολιτική, δύο πράγματα έχουν σημασία: το πρώτο είναι τα λεφτά και δεν μπορώ να θυμηθώ ποιο είναι το δεύτερο.
- Mark Hanna

Μερικές φορές «πλειοψηφία» σημαίνει ότι όλοι οι ηλίθιοι είναι από την ίδια πλευρά.
- Michael W. Smith

Κάθε χώρα έχει την κυβέρνηση που της αξίζει.
- Joseph De Maistre

Οι πολιτικοί και οι πάνες έχουν κάτι κοινό: Πρέπει να αλλάζονται και οι δύο συχνά, και για τον ίδιο λόγο.
- José Maria de Eça de Queiroz

Ακρισία δήμου τον χείριστον εις αρχήν προΐστατο.
(μτφρ: η έλλειψη κρίσης του λαού, ανέδειξε στην εξουσία τον χειρότερο)
- Μέγας Βασίλειος

Οι μάζες δεν διψούν για αλήθεια. Όποιος μπορεί να τις προμηθεύσει με ψευδαισθήσεις γίνεται εύκολα ο κυρίαρχός τους. Όποιος προσπαθήσει να διαλύσει τις ψευδαισθήσεις τους γίνεται εύκολα θύμα τους.
- Gustave Le Bon

Ούτε διάκο σ’ είδαμε ούτε πρωτοσύγκελο, και συ δεσπότης έγινες;
- Ελληνική παροιμία

Τ’ αγγειά γινήκαν θυμιατά και τα σκατά λιβάνι. Οι βλάχοι γίναν δήμαρχοι κι οι γύφτοι καπετάνιοι.
- Ελληνική παροιμία

Εκ κακού κόρακος κακόν ωόν

Αρχαία παροιμία.

Σημαίνει: από κακό κοράκι βγαίνει κακό αβγό/ από κακό πρόγονο βγαίνει κακός απόγονος/ από κακό δάσκαλο βγαίνει κακός μαθητής.

Η αντίστοιχη νεοελληνική φράση είναι: «το μήλο κάτω από τη μηλιά θα πέσει», αλλά με την κακή  έννοια.

Η προέλευση της φράσης έχει ενδιαφέρον:

Ο Κόρακας ή Κόραξ ο Συρακούσιος  (αρχές 5ου αι. π. Χ.)  θεωρείται από τους θεμελιωτές της ρητορικής τέχνης. Καταγόταν από τις Συρακούσες και  διετέλεσε και σύμβουλος του Τυράννου Ιέρωνος.

Ένας από τους μαθητές του  ήταν ο Τεισίας (ή Τισίας). Ο Τεισίας είχε πλησιάσει τον Κόρακα για να του μάθει τη ρητορική τέχνη, αλλά επειδή δεν είχε λεφτά, συμφώνησε να πληρώσει το δάσκαλό του μόλις θα κέρδιζε την πρώτη του δίκη.

Ο Τεισίας μετά από τετράχρονη (;) μαθητεία δίπλα στον Κόρακα, έγινε άριστος γνώστης της ρητορικής. O καιρός όμως περνούσε και δεν αναλάμβανε καμιά δίκη αποφεύγοντας έτσι την πληρωμή των διδάκτρων.

Απηυδισμένος ο Κόρακας, τον πήγε στα δικαστήρια για να διεκδικήσει την αμοιβή του.

Στο δικαστήριο ο Κόρακας υποστήριξε ότι:
«Κύριοι δικαστές ο μαθητής μου πρέπει οπωσδήποτε να μου πληρώσει τα δίδακτρα που μου οφείλει, όποια κι αν θα είναι η απόφασή σας. Αν μεν με δικαιώσετε, πρέπει να με πληρώσει για να εκτελεσθεί η δικαστική απόφαση. Αν όμως δεν δικαιώσετε εμένα αλλά εκείνον, τότε ο μαθητής μου κερδίζει την πρώτη του δίκη, αποδεικνύεται η καλή του κατάρτιση και η δική μου καλή διδασκαλία και πρέπει να με πληρώσει για να τηρήσει τη συμφωνία μας».

Σε αυτή την τοποθέτηση, ο Τεισίας απάντησε ως εξής:
«Κύριοι δικαστές εγώ δεν έχω καμιά υποχρέωση πληρωμής, όποια και αν είναι η απόφασή σας. Αν μεν με δικαιώσετε, για να εφαρμοστεί η απόφασή σας, αν δε δεν με δικαιώσετε, γιατί τότε δεν θα έχω κερδίσει ακόμα την πρώτη μου δίκη και επομένως, κατά τη συμφωνία μας, δεν έχω ακόμα υποχρέωση καταβολής της αμοιβής».

Οι δικαστές συνεδρίασαν για πολλές ώρες, αλλά δεν μπόρεσαν να καταλήξουν σε καμία απόφαση. Η δίκη αναβλήθηκε για να μην επαναληφθεί ποτέ.
Τότε ειπώθηκε η φράση «ἐκ κακοῦ κόρακος, κακόν ᾠόν».

Προφανώς γίνεται λογοπαίγνιο με το όνομα του Κόρακος, ενώ σύμφωνα με μια εκδοχή, στη διάλεκτο των Συρακουσίων «Τισίας» σήμαινε κάργα (αυτό κάνει το λογοπαίγνιο ακόμα καλύτερο αλλά δεν μπορώ να το επαληθεύσω).

Η ιστορία αυτή -γνωστή και ως Κοράκειος μύθος- κινείται στα όρια του θρύλου. Η ιστορικότητα των δύο προσώπων του Κόρακα και του Τεισία δεν είναι τεκμηριωμένη παρόλο που μνημονεύονται από μεταγενέστερους συγγραφείς συμπεριλαμβανομένου του Πλάτωνος.

Ο Τεισίας αν και κακοπληρωτής, στη συνέχεια διακρίθηκε ως ρήτωρ. Μεταξύ άλλων έγραψε το πρώτο εγχειρίδιο ρητορικής (που δεν σώζεται) και λέγεται ότι ήταν δάσκαλος του Ισοκράτη.

Αποφθέγματα της Παλαιάς Διαθήκης στην Καινή Διαθήκη

Στο Γνωμικολογικόν περιλαμβάνοντα αρκετοί αφορισμοί από την Παλαιά Διαθήκη, από την οποία χρησιμοποιούμε πολλά αποσπάσματα σαν αποφθέγματα (π.χ. «ουκ επ᾿ άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος») ή απλά σαν παροιμιακές φράσεις («επί ξύλου κρεμάμενος»).

Εκείνο που ίσως δεν είναι γνωστό (και σαν ιστοσελίδα γνωμικών οφείλουμε να το επισημάνουμε) είναι ότι πολλά εδάφια της Παλαιάς Διαθήκης χρησιμοποιούνται στα Ευαγγέλια και σε άλλα βιβλία της Καινής Διαθήκης (Επιστολές Απ. Παύλου, Πράξεις Αποστόλων, Αποκάλυψη κλπ.)

Οι φράσεις αυτές εμφανίζονται είτε αυτούσιες είτε παραφρασμένες. Κάποιες φορές τα εδάφια είναι μακροσκελή (ιδιαίτερα στις Πράξεις Αποστόλων). Μερικές φορές τα κείμενα της Καινής Διαθήκης δανείζονται μικρές χαρακτηριστικές φράσεις, όπως «υποπόδιον ποδών» ή «βδέλυγμα ερημώσεως».

Συνήθως δεν γίνεται αναφορά στην πηγή. Π.χ. όταν στο κατά Λουκάν γράφει ο Ευαγγελιστής «Πάτερ, εἰς χεῖράς σου παρατίθεμαι τὸ πνεῦμά μου» δεν κάνει μνεία στην παρόμοια φράση από το Λευιτικόν. Άλλες φορές, πριν από τέτοιες παραθέσεις προηγούνται φράσεις όπως «κατά τας Γραφάς» ή «ως γέγραπται» κ.ά. Σε σχετικά λίγες περιπτώσεις γίνεται συγκεκριμένη αναφορά στην πηγή με φράσεις του τύπου «ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ Ἠσαΐου τοῦ προφήτου...».

Τα εδάφια της Παλαιάς Διαθήκης που συναντούμε στα Ευαγγέλια παρατίθενται στον παρακάτω πίνακα:

Πηγή Παλαιάς Διαθήκης	Εδάφιο Παλαιάς Διαθήκης	Εδάφιο Ευαγγελίου
Δευτερονόμιο Η' 3	...ὅτι οὐκ ἐπ᾿ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ὁ ἄνθρωπος, ἀλλ᾿ ἐπὶ παντὶ ρήματι τῷ ἐκπορευομένῳ διὰ στόματος Θεοῦ ζήσεται ὁ ἄνθρωπος.	Ματθ 4:4 Λουκ 4:4
Δευτερονόμιο Στ' 16	οὐκ ἐκπειράσεις Κύριον τὸν Θεόν σου, ὃν τρόπον ἐξεπειράσατε ἐν τῷ Πειρασμῷ	Λουκ 4:7
Δευτερονόμιο Στ' 16	Κύριον τὸν Θεόν σου φοβηθήσῃ καὶ αὐτῷ μόνῳ λατρεύσεις καὶ πρὸς αὐτὸν κολληθήσῃ καὶ ἐπὶ τῷ ὀνόματι αὐτοῦ ὀμῇ	Ματθ 4:10 Λουκ 4:8
Δευτερονόμιο ΙΘ' 15	...ἐπὶ στόματος δύο μαρτύρων καὶ ἐπὶ στόματος τριῶν μαρτύρων στήσεται πᾶν ρῆμα.	Ματθ 18:16 Κορνθ(2) 13:1
Δευτερονόμιο ΣT'16 (και Ι'12, Λ'6)	καὶ ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐξ ὅλης τῆς καρδίας σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς δυνάμεώς σου.	Ματθ 22:37 Μαρκ 12:30 Λουκ 10:27
Δευτερονόμιο ΣT' 4	Ἄκουε, Ἰσραήλ· Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν Κύριος εἷς ἐστι	Μαρκ 12:29
Ησαΐας Μ' 3	...φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ	Ματθ 3:3 Μαρκ 1:3 Λουκ 3-4 Ιωαν 1:23
Ησαΐας Θ' 1,2	χώρα Ζαβουλών, ἡ γῆ Νεφθαλὶμ ὁδὸν θαλάσσης καὶ οἱ λοιποὶ οἱ τὴν παραλίαν κατοικοῦντες καὶ πέραν τοῦ Ἰορδάνου, Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν, τὰ μέρη τῆς Ἰουδαίας. ὁ λαὸς ὁ πορευόμενος ἐν σκότει, ἴδετε φῶς μέγα· οἱ κατοικοῦντες ἐν χώρᾳ καὶ σκιᾷ θανάτου, φῶς λάμψει ἐφ᾿ ὑμᾶς.	Ματθ 4:15,16
Ησαΐας ΝΓ' 4	οὗτος τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν φέρει καὶ περὶ ἡμῶν ὀδυνᾶται	Ματθ 8-17 *
Ησαΐας ΜΒ' 2,3,4	...ἔδωκα τὸ πνεῦμά μου ἐπ᾿ αὐτόν, κρίσιν τοῖς ἔθνεσιν ἐξοίσει. οὐ κεκράξεται οὐδὲ ἀνήσει, οὐδὲ ἀκουσθήσεται ἔξω ἡ φωνὴ αὐτοῦ. κάλαμον τεθλασμένον οὐ συντρίψει καὶ λίνον καπνιζόμενον οὐ σβέσει,	Ματθ 12:18-21 *
Ησαΐας Β' 9,10	ἀκοῇ ἀκούσετε καὶ οὐ μὴ συνῆτε καὶ βλέποντες βλέψετε καὶ οὐ μὴ ἴδητε· ἐπαχύνθη γὰρ ἡ καρδία τοῦ λαοῦ τούτου, καὶ τοῖς ὠσὶν αὐτῶν βαρέως ἤκουσαν καὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτῶν ἐκάμμυσαν μήποτε ἴδωσι τοῖς ὀφθαλμοῖς καὶ τοῖς ὠσὶν ἀκούσωσι καὶ τῇ καρδίᾳ συνῶσι, καὶ ἐπιστρέψωσι, καὶ ἰάσομαι αὐτούς.	Ματθ 13:14,15 Μαρκ 4:12 Λουκ 8:10 Ιωαν 12:40 Πραξ 28:26,27
Ησαΐας Ζ' 14	ἰδοὺ ἡ παρθένος ἐν γαστρὶ ἕξει, καὶ τέξεται υἱόν, καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἐμμανουήλ	Ματθ 1:23
Ησαΐας ΚΘ' 13	Καὶ εἶπε Κύριος· ἐγγίζει μοι ὁ λαὸς οὗτος ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ καὶ ἐν τοῖς χείλεσιν αὐτῶν τιμῶσί με, ἡ δὲ καρδία αὐτῶν πόρρω ἀπέχει ἀπ᾿ ἐμοῦ· μάτην δὲ σέβονταί με διδάσκοντες ἐντάλματα ἀνθρώπων καὶ διδασκαλίας.	Ματθ 15:8,9 Μαρκ 7:6,7
Ησαΐας ΝΣΤ' 7	τὰ ὁλοκαυτώματα αὐτῶν, καὶ αἱ θυσίαι αὐτῶν ἔσονται δεκταὶ ἐπὶ τοῦ θυσιαστηρίου μου· ὁ γὰρ οἶκός μου οἶκος προσευχῆς κληθήσεται πᾶσι τοῖς ἔθνεσιν	Ματθ 21:13 Μαρκ 11:17
Ησαΐας ΞΣΤ' 24	ὁ γὰρ σκώληξ αὐτῶν οὐ τελευτήσει, καὶ τὸ πῦρ αὐτῶν οὐ σβεσθήσεται, καὶ ἔσονται εἰς ὅρασιν πάσῃ σαρκί.	Μαρκ 9-44
Ησαΐας ΝΓ' 12	...καὶ ἐν τοῖς ἀνόμοις ἐλογίσθη	Μαρκ 15:28 Λουκ 22:37
Ησαΐας ΞΑ' 1	Πνεύμα Κυρίου ἐπ᾿ ἐμέ, οὗ εἵνεκεν ἔχρισέ με· εὐαγγελίσασθαι πτωχοῖς ἀπέσταλκέ με, ἰάσασθαι τοὺς συντετριμένους τὴν καρδίαν, κηρύξαι αἰχμαλώτοις ἄφεσιν καὶ τυφλοῖς ἀνάβλεψιν	Λουκ 4:18
Ησαΐας ΝΓ' 1	Κύριε, τίς ἐπίστευσε τῇ ἀκοῇ ἡμῶν; καὶ ὁ βραχίων Κυρίου τίνι ἀπεκαλύφθη;	Ιωαν 12:38 * Ρωμ 10-16 *
Μιχαίας Ε' 2	Και σύ, Βηθλεέμ, οἶκος τοῦ Ἐφραθά, ὀλιγοστὸς εἶ τοῦ εἶναι ἐν χιλιάσιν Ἰούδα· ἐκ σοῦ μοι ἐξελεύσεται τοῦ εἶναι εἰς ἄρχοντα ἐν τῷ Ἰσραήλ, καὶ αἱ ἔξοδοι αὐτοῦ ἀπ᾿ ἀρχῆς ἐξ ἡμερῶν αἰῶνος.	Ματθ 2:6
Μιχαίας 7:6	διότι υἱὸς ἀτιμάζει πατέρα, θυγάτηρ ἐπαναστήσεται ἐπὶ τὴν μητέρα αὐτῆς, νύμφη ἐπὶ τὴν πενθερὰν αὐτῆς, ἐχθροὶ πάντες ἀνδρὸς οἱ ἐν τῷ οἴκῳ αὐτοῦ.	Ματθ 10:35,36
Ωσηέ ΙΑ' 1	...ὅτι νήπιος Ἰσραήλ, καὶ ἐγὼ ἠγάπησα αὐτὸν καὶ ἐξ Αἰγύπτου μετεκάλεσα τὰ τέκνα αὐτοῦ	Ματθ 2:15
Ωσηέ ΣΤ' 6	διότι ἔλεος θέλω καὶ οὐ θυσίαν καὶ ἐπίγνωσιν Θεοῦ ἢ ὁλοκαυτώματα.	Ματθ 9:13
Ωσηέ Ι' 8	... καὶ ἐροῦσι τοῖς ὄρεσι· καλύψατε ἡμᾶς, καὶ τοῖς βουνοῖς· πέσατε ἐφ᾿ ἡμᾶς	Λουκ 23:30
Ιερεμίας ΛΗ' 15	φωνὴ ἐν Ραμᾷ ἠκούσθη θρήνου καὶ κλαυθμοῦ καὶ ὀδυρμοῦ· Ραχὴλ ἀποκλαιομένη οὐκ ἤθελε παύσασθαι ἐπὶ τοῖς υἱοῖς αὐτῆς, ὅτι οὐκ εἰσίν	Ματθ 2:18
Ψαλμοί Δαυίδ ϟ' 10,11	ὅτι τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ ἐντελεῖται περὶ σοῦ τοῦ διαφυλάξαι σε ἐν πάσαις ταῖς ὁδοῖς σου· ἐπὶ χειρῶν ἀροῦσί σε, μήποτε προσκόψῃς πρὸς λίθον τὸν πόδα σου·	Ματθ 4:6 Λουκ 4:10,11
Ψαλμοί Δαυίδ ΟΖ' 2	ἀνοίξω ἐν παραβολαῖς τὸ στόμα μου, φθέγξομαι προβλήματα ἀπ᾿ ἀρχῆς.	Ματθ 13:35
Ψαλμοί Δαυίδ ΡΙΖ' 26	εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου	Ματθ 21:9 Λουκ 13:35 Λουκ 19:38 Ιωαν 12:13
Ψαλμοί Δαυίδ Η' 3	ἐκ στόματος νηπίων καὶ θηλαζόντων κατηρτίσω αἶνον	Ματθ 21:16
Ψαλμοί Δαυίδ ΡΙΖ' 22,23	λίθον, ὃν ἀπεδοκίμασαν οἱ οἰκοδομοῦντες, οὗτος ἐγενήθη εἰς κεφαλὴν γωνίας· παρὰ Κυρίου ἐγένετο αὕτη καὶ ἔστι θαυμαστὴ ἐν ὀφθαλμοῖς ἡμῶν.	Ματθ 21:42 Μαρκ 12:10 Λουκ 20:17 Πραξ 4:11 Πετρ (1) 2:7
Ψαλμοί Δαυίδ ΡΘ' 1	Είπεν ὁ Κύριος τῷ Κυρίῳ μου· κάθου ἐκ δεξιῶν μου, ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου.	Ματθ 22:24 Μαρκ 12:36 Λουκ 20:42 Πραξ 2:34 Εβρ 1:13
Ψαλμοί Δαυίδ ΚΑ' 19	διεμερίσαντο τὰ ἱμάτιά μου ἑαυτοῖς καὶ ἐπὶ τὸν ἱματισμόν μου ἔβαλον κλῆρον.	Ματθ 27:35 Ιωαν 19:24
Ψαλμοί Δαυίδ Λ' 6	εἰς χεῖράς σου παραθήσομαι τὸ πνεῦμά μου	Λουκ 23:46
Ψαλμοί Δαυίδ ΞΗ' 10	ὅτι ὁ ζῆλος τοῦ οἴκου σου κατέφαγέ με, καὶ οἱ ὀνειδισμοὶ τῶν ὀνειδιζόντων σε ἐπέπεσον ἐπ᾿ ἐμέ.	Ιωαν 2:17 Ρωμ 15:3
Ψαλμοί Δαυίδ ΠΑ' 6	θεοί ἐστε καὶ υἱοὶ Ὑψίστου πάντες	Ιωάν 10:34
Ψαλμοί Δαυίδ Μ' 9	ὁ ἐσθίων ἄρτους μου, ἐμεγάλυνεν ἐπ᾿ ἐμὲ πτερνισμόν.	Ιωαν 13:18
Ψαλμοί Δαυίδ ΛΓ' 21	φυλάσσει Κύριος πάντα τὰ ὀστᾶ αὐτῶν, ἓν ἐξ αὐτῶν οὐ συντριβήσεται.	Ιωαν 19:36
Έξοδος Κ' 12	τίμα τὸν πατέρα σου καὶ τὴν μητέρα σου	Ματθ 15:4 Μαρκ 7:10 Εφεσ 6:2
Έξοδος ΚΑ' 16	ὁ κακολογῶν πατέρα αὐτοῦ ἢ μητέρα αὐτοῦ τελευτήσει θανάτῳ.	Ματθ 15:4 Μαρκ 7:10
Έξοδος Γ' 6	καὶ εἶπεν· ἐγώ εἰμι ὁ Θεὸς τοῦ πατρός σου, Θεὸς Ἁβραὰμ καὶ Θεὸς Ἰσαὰκ καὶ Θεὸς Ἰακώβ	Ματθ 22:32 Μαρκ 12:26 Πραξ 7:32
Μαλαχίας Γ' 1	Ιδού ἐγὼ ἐξαποστέλλω τὸν ἄγγελόν μου, καὶ ἐπιβλέψεται ὁδὸν πρὸ προσώπου μου	Ματθ 11:10 Μαρκ 1:2 Λουκ 7:27
Γένεσις Β' 24	ἕνεκεν τούτου καταλείψει ἄνθρωπος τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ τὴν μητέρα καὶ προσκολληθήσεται πρὸς τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, καὶ ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν	Ματθ 19:5 Μαρκ 10:7 Εφεσ 5:31
Ζαχαρίας Θ' 9	Χαῖρε σφόδρα, θύγατερ Σιών· κήρυσσε, θύγατερ Ἱερουσαλήμ· ἰδοὺ ὁ βασιλεὺς σου ἔρχεταί σοι, δίκαιος καὶ σῴζων αὐτός, πραΰς καὶ ἐπιβεβηκὼς ἐπὶ ὑποζύγιον καὶ πῶλον νέον	Ματθ 21:5 Ιωαν 12:15
Λευϊτικόν ΙΘ' 18	καὶ ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν	Ματθ 22:39 Μαρκ 12:31 Ρωμ 13:9 Γαλατ 5:14
Λευϊτικόν ΙΒ' 8	ἐὰν δὲ μὴ εὑρίσκῃ ἡ χεὶρ αὐτῆς τὸ ἱκανὸν εἰς ἀμνόν, καὶ λήψεται δύο τρυγόνας ἢ δύο νεοσσοὺς περιστερῶν, μίαν εἰς ὁλοκαύτωμα καὶ μίαν περὶ ἁμαρτίας, καὶ ἐξιλάσεται περὶ αὐτῆς ὁ ἱερεύς, καὶ καθαρισθήσεται.	Λουκ 2:24
Ιώβ ΙΣΤ' 19	καὶ νῦν ἰδοὺ ἐν οὐρανοῖς ὁ μάρτυς μου, ὁ δὲ συνίστωρ μου ἐν ὑψίστοις	Μαρκ 11:10
Δανιήλ Θ' 27	καὶ ἐν τῷ τέλει τῆς ἑβδομάδος ἀρθήσεται ἡ θυσία καὶ ἡ σπονδή, καὶ ἐπὶ τὸ ἱερὸν βδέλυγμα τῶν ἐρημώσεων ἔσται ἕως συντελείας, καὶ συντέλεια δοθήσεται ἐπὶ τὴν ἐρήμωσιν.	Ματθ 24:15
Δανιήλ ΙΑ' 31	καὶ βραχίονες παρ’ αὐτοῦ στήσονται καὶ μιανοῦσι τὸ ἅγιον τοῦ φόβου καὶ ἀποστήσουσι τὴν θυσίαν καὶ δώσουσι βδέλυγμα ἐρημώσεως	Μαρκ 13:14
Δανιήλ Ζ' 13	ἐθεώρουν ἐν ὁράματι τῆς νυκτὸς καὶ ἰδοὺ ἐπὶ τῶν νεφελῶν τοῦ οὐρανοῦ ὡς υἱὸς ἀνθρώπου ἤρχετο, καὶ ὡς παλαιὸς ἡμερῶν παρῆν, καὶ οἱ παρεστηκότες παρῆσαν αὐτῷ	Ματθ 24:30 Μαρκ 13:26 Λουκ 21:27
Δανιήλ Γ' 6	καὶ πᾶς, ὃς ἂν μὴ πεσὼν προσκυνήσῃ, ἐμβαλοῦσιν αὐτὸν εἰς τὴν κάμινον τοῦ πυρὸς τὴν καιομένην	Ματθ 13:42,50

Αναφορές σε άλλα βιβλία της Καινής Διαθήκης:

Πηγή Παλαιάς Διαθήκης	Εδάφιο Παλαιάς Διαθήκης	Εδάφιο Καινής Διαθήκης
Δευτερονόμιο Λ:43	εὐφράνθητε, οὐρανοί, ἅμα αὐτῷ, καὶ προσκυνησάτωσαν αὐτῷ πάντες ἄγγελοι Θεοῦ· εὐφράνθητε, ἔθνη μετὰ τοῦ λαοῦ αὐτοῦ	Ρωμ 15:10 *
Δευτερονόμιο ΙΗ':15	προφήτην ἐκ τῶν ἀδελφῶν σου ὡς ἐμὲ ἀναστήσει σοι Κύριος ὁ Θεός σου, αὐτοῦ ἀκούσεσθε	Πραξ 3:22-23 Πραξ 7:37
Δευτερονόμιο ΙΖ:7	...καὶ ἐξαρεῖς τὸν πονηρὸν ἐξ ὑμῶν αὐτῶν.	Κορινθ(1) 5:13
Δευτερονόμιο ΚΕ:4	Οὐ φιμώσεις βοῦν ἁλοῶντα.	Κορινθ(1) 9:9 Τιμοθ(1) 5:18
Δευτερονόμιο ΚΑ:22	...ὅτι κεκατηραμένος ὑπὸ Θεοῦ πᾶς κρεμάμενος ἐπὶ ξύλου	Γαλατ 3:13
Ησαΐας ΞΣΤ' 1,2	Ούτως λέγει Κύριος· ὁ οὐρανός μοι θρόνος, ἡ δὲ γῆ ὑποπόδιον τῶν ποδῶν μου· ποῖον οἶκον οἰκοδομήσετέ μοι; καὶ ποῖος τόπος τῆς καταπαύσεώς μου; πάντα γὰρ ταῦτα ἐποίησεν ἡ χείρ μου, καὶ ἔστιν ἐμὰ πάντα ταῦτα,	Πραξ 7:49,50
Ησαΐας ΝΓ' 7,8	καὶ αὐτὸς διὰ τὸ κεκακῶσθαι οὐκ ἀνοίγει τὸ στόμα αὐτοῦ· ὡς πρόβατον ἐπὶ σφαγὴν ἤχθη καὶ ὡς ἀμνὸς ἐναντίον τοῦ κείροντος αὐτὸν ἄφωνος, οὕτως οὐκ ἀνοίγει τὸ στόμα. ἐν τῇ ταπεινώσει ἡ κρίσις αὐτοῦ ἤρθη· τὴν δὲ γενεὰν αὐτοῦ τίς διηγήσεται; ὅτι αἴρεται ἀπὸ τῆς γῆς ἡ ζωὴ αὐτοῦ.	Πραξ 8:32,33
Ησαΐας ΝΕ' 3	καὶ διαθήσομαι ὑμῖν διαθήκην αἰώνιον, τὰ ὅσια Δαυὶδ τὰ πιστά	Πραξ 13:34
Ησαΐας ΜΒ' 4	εἰς φῶς ἐθνῶν	Πραξ 13-47
Ησαΐας ΝΒ' 5	δι᾿ ὑμᾶς διαπαντὸς τὸ ὄνομά μου βλασφημεῖται ἐν τοῖς ἔθνεσι.	Ρωμ 2-24
Ησαΐας ΚΘ' 16	ἢ τὸ ποίημα τῷ ποιήσαντι· οὐ συνετῶς με ἐποίησας	Ρωμ 9-20
Ησαΐας Ι' 22,23	καὶ ἐὰν γένηται ὁ λαὸς Ἰσραὴλ ὡς ἡ ἄμμος τῆς θαλάσσης, τὸ κατάλειμμα αὐτῶν σωθήσεται· λόγον συντελῶν καὶ συντέμνων ἐν δικαιοσύνῃ, ὅτι λόγον συντετμημένον Κύριος ποιήσει ἐν τῇ οἰκουμένῃ ὅλῃ.	Ρωμ 9:27,28 *
Ησαΐας Α' 9	καὶ εἰ μὴ Κύριος σαβαὼθ ἐγκατέλιπεν ἡμῖν σπέρμα, ὡς Σόδομα ἂν ἐγενήθημεν καὶ ὡς Γόμορρα ἂν ὡμοιώθημεν.	Ρωμ 9-29 *
Ησαΐας ΞΕ' 1	...εὑρέθην τοῖς ἐμὲ μὴ ζητοῦσιν. εἶπα· ἰδού εἰμι τῷ ἔθνει, οἳ οὐκ ἐκάλεσάν μου τὸ ὄνομα	Ρωμ 10:20
Ησαΐας ΞΕ' 1	ἐξεπέτασα τὰς χεῖράς μου ὅλην τὴν ἡμέραν πρὸς λαὸν ἀπειθοῦντα καὶ ἀντιλέγοντα	Ρωμ 10:21 *
Ησαΐας Μ' 13	τίς ἔγνω νοῦν Κυρίου, καὶ τίς αὐτοῦ σύμβουλος ἐγένετο, ὃς συμβιβᾷ αὐτόν;	Ρωμ 11:34 Κορινθ(1) 2:16
Ησαΐας ΜΕ' 24	...ὅτι ἐμοὶ κάμψει πᾶν γόνυ καὶ ἐξομολογήσεται πᾶσα γλῶσσα τῷ Θεῷ	Ρωμ 14-11
Ησαΐας ΙΑ' 10	Καὶ ἔσται ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἡ ρίζα τοῦ Ἰεσσαὶ καὶ ὁ ἀνιστάμενος ἄρχειν ἐθνῶν, ἐπ᾿ αὐτῷ ἔθνη ἐλπιοῦσι, καὶ ἔσται ἡ ἀνάπαυσις αὐτοῦ τιμή	Ρωμ 15-12 *
Ησαΐας ΚΘ' 14	...καὶ ἀπολῶ τὴν σοφίαν τῶν σοφῶν καὶ τὴν σύνεσιν τῶν συνετῶν κρύψω	Κορινθ(1) 1:19
Ησαΐας ΞΔ' 4	ἀπὸ τοῦ αἰῶνος οὐκ ἠκούσαμεν, οὐδὲ οἱ ὀφθαλμοὶ ἡμῶν εἶδον Θεὸν πλὴν σοῦ καὶ τὰ ἔργα σου, ἃ ποιήσεις τοῖς ὑπομένουσιν ἔλεον	Κορινθ(1) 2:9
Ησαΐας ΚΗ' 11,12	διὰ φαυλισμὸν χειλέων διὰ γλώσσης ἑτέρας, ὅτι λαλήσουσι τῷ λαῷ τούτῳ λέγοντες αὐτῷ· τοῦτο τὸ ἀνάπαυμα τῷ πεινῶντι καὶ τοῦτο τὸ σύντριμμα, καὶ οὐκ ἠθέλησαν ἀκούειν.	Κορινθ (1) 14:21
Ησαΐας ΚΒ' 13	... ὥστε φαγεῖν κρέατα καὶ πιεῖν οἶνον λέγοντες· φάγωμεν καὶ πίωμεν, αὔριον γὰρ ἀποθνήσκομεν	Κορινθ (1) 15:32
Ησαΐας ΜΘ' 8	οὕτως λέγει Κύριος· καιρῷ δεκτῷ ἐπήκουσά σου καὶ ἐν ἡμέρᾳ σωτηρίας ἐβοήθησά σοι καὶ ἔπλασά σε καὶ ἔδωκά σε εἰς διαθήκην ἐθνῶν τοῦ καταστῆσαι τὴν γῆν καὶ κληρονομῆσαι κληρονομίας ἐρήμους,	Κορινθ (2) 6:2
Ησαΐας ΝΔ' 1	Ευφράνθητι, στεῖρα ἡ οὐ τίκτουσα, ρῆξον καὶ βόησον, ἡ οὐκ ὠδίνουσα, ὅτι πολλὰ τὰ τέκνα τῆς ἐρήμου μᾶλλον ἢ τῆς ἐχούσης τὸν ἄνδρα·	Γαλατ 4:27
Ησαΐας Η' 18	ἰδοὺ ἐγὼ καὶ τὰ παιδία, ἅ μοι ἔδωκεν ὁ Θεός	Εβρ 2:13
Ησαΐας ΛΕ' 3	ἰσχύσατε, χεῖρες ἀνειμέναι καὶ γόνατα παραλελυμένα	Εβρ 12:12
Ησαΐας Μ' 6,7	πᾶσα σάρξ χόρτος, καὶ πᾶσα δόξα ἀνθρώπου ὡς ἄνθος χόρτου· ἐξηράνθη ὁ χόρτος, καὶ τὸ ἄνθος ἐξέπεσε	Πετρ (1) 1:24,25
Ησαΐας ΚΒ' 22	καὶ δώσω αὐτῷ τὴν κλεῖδα οἴκου Δαυὶδ ἐπὶ τῷ ὤμῳ αὐτοῦ καὶ ἀνοίξει, καὶ οὐκ ἔσται ὁ ἀποκλείων, καὶ κλείσει καὶ οὐκ ἔσται ὁ ἀνοίγων	Αποκαλυψ 3:7
Ησαΐας ΜΘ' 10	οὐ πεινάσουσιν οὐδὲ διψήσουσιν, οὐδὲ πατάξει αὐτοὺς καύσων, οὐδὲ ὁ ἥλιος, ἀλλ᾿ ὁ ἐλεῶν αὐτοὺς παρακαλέσει καὶ διὰ πηγῶν ὑδάτων ἄξει αὐτούς	Αποκαλυψ 7:16
Ωσηέ ΙΓ'14	ποῦ ἡ δίκη σου, θάνατε; ποῦ τὸ κέντρον σου, ᾅδη;	Κορινθ(1) 15:55 *
Ιερεμίας ΛΗ' 31,32,33	ἰδοὺ ἡμέραι ἔρχονται, φησὶ Κύριος, καὶ διαθήσομαι τῷ οἴκῳ Ἰσραὴλ καὶ τῷ οἴκῳ Ἰούδα διαθήκην καινήν, οὐ κατὰ τὴν διαθήκην, ἣν διεθέμην τοῖς πατράσιν αὐτῶν ἐν ἡμέρᾳ ἐπιλαβομένου μου τῆς χειρὸς αὐτῶν ἐξαγαγεῖν αὐτοὺς ἐκ γῆς Αἰγύπτου, ὅτι αὐτοὶ οὐκ ἐνέμειναν ἐν τῇ διαθήκῃ μου, καὶ ἐγὼ ἠμέλησα αὐτῶν, φησὶ Κύριος. ὅτι αὕτη ἡ διαθήκη μου, ἣν διαθήσομαι τῷ οἴκῳ Ἰσραὴλ μετὰ τὰς ἡμέρας ἐκείνας, φησὶ Κύριος· διδοὺς δώσω νόμους εἰς τὴν διάνοιαν αὐτῶν καὶ ἐπὶ καρδίας αὐτῶν γράψω αὐτούς· καὶ ἔσομαι αὐτοῖς εἰς Θεόν, καὶ αὐτοὶ ἔσονταί μοι εἰς λαόν	Εβρ 8:8-12
Ιερεμίας ΙΖ' 10	ἐγὼ Κύριος ἐτάζων καρδίας καὶ δοκιμάζων νεφροὺς τοῦ δοῦναι ἑκάστῳ κατὰ τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ καὶ κατὰ τοὺς καρποὺς τῶν ἐπιτηδευμάτων αὐτοῦ	Αποκαλυψ 2:23
Ψαλμοί Δαυίδ Β' 1	Ίνα τι ἐφρύαξαν ἔθνη, καὶ λαοὶ ἐμελέτησαν κενά; παρέστησαν οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς, καὶ οἱ ἄρχοντες συνήχθησαν ἐπὶ τὸ αὐτὸ κατὰ τοῦ Κυρίου καὶ κατὰ τοῦ χριστοῦ αὐτοῦ.	Πραξ 4:25
Ψαλμοί Δαυίδ Β' 7	Κύριος εἶπε πρός με· υἱός μου εἶ σύ, ἐγὼ σήμερον γεγέννηκά σε.	Πραξ 13:33 Εβρ 1:5 Εβρ 5:5
Ψαλμοί Δαυίδ Ν' 6	σοὶ μόνῳ ἥμαρτον καὶ τὸ πονηρὸν ἐνώπιόν σου ἐποίησα, ὅπως ἂν δικαιωθῇς ἐν τοῖς λόγοις σου, καὶ νικήσῃς ἐν τῷ κρίνεσθαί σε.	Ρωμ 3:4
Ψαλμοί Δαυίδ ΛΑ' 1,2	Μακάριοι ὧν ἀφέθησαν αἱ ἀνομίαι καὶ ὧν ἐπεκαλύφθησαν αἱ ἁμαρτίαι· μακάριος ἀνήρ, ᾧ οὐ μὴ λογίσηται Κύριος ἁμαρτίαν, οὐδέ ἐστιν ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ δόλος.	Ρωμ 4:7,8
Ψαλμοί Δαυίδ ΜΓ' 23	ὅτι ἕνεκά σου θανατούμεθα ὅλην τὴν ἡμέραν, ἐλογίσθημεν ὡς πρόβατα σφαγῆς.	Ρωμ 8:36
Ψαλμοί Δαυίδ ΙΗ' 5	εἰς πᾶσαν τὴν γῆν ἐξῆλθεν ὁ φθόγγος αὐτῶν καὶ εἰς τὰ πέρατα τῆς οἰκουμένης τὰ ρήματα αὐτῶν.	Ρωμ 10:18
Ψαλμοί Δαυίδ ΞΗ' 23	γενηθήτω ἡ τράπεζα αὐτῶν ἐνώπιον αὐτῶν εἰς παγίδα καὶ εἰς ἀνταπόδοσιν καὶ εἰς σκάνδαλον.	Ρωμ 11:9
Ψαλμοί Δαυίδ ΡΙΣΤ' 1	Αινείτε τὸν Κύριον, πάντα τὰ ἔθνη, ἐπαινέσατε αὐτόν, πάντες οἱ λαοί,	Ρωμ 15:11
Ψαλμοί Δαυίδ ϟΓ' 11	Κύριος γινώσκει τοὺς διαλογισμοὺς τῶν ἀνθρώπων ὅτι εἰσὶ μάταιοι.	Κορινθ(1) 3:20
Ψαλμοί Δαυίδ ΡΙΕ' 1	Επίστευσα, διὸ ἐλάλησα· ἐγὼ δὲ ἐταπεινώθην σφόδρα.	Κορινθ (2) 4:13
Ψαλμοί Δαυίδ ΡΙΑ' 9	ἐσκόρπισεν, ἔδωκε τοῖς πένησιν· ἡ δικαιοσύνη αὐτοῦ μένει εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος	Κορινθ (2) 9:9
Ψαλμοί Δαυίδ Δ' 4	ὀργίζεσθε, καὶ μὴ ἁμαρτάνετε·	Εφεσ 4:26
Ψαλμοί Δαυίδ ΡΓ' 4	ὁ ποιῶν τοὺς ἀγγέλους αὐτοῦ πνεύματα καὶ τοὺς λειτουργοὺς αὐτοῦ πυρὸς φλόγα.	Εβρ 1:7
Ψαλμοί Δαυίδ ΜΔ' 7	ὁ θρόνος σου, ὁ Θεός, εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος, ράβδος εὐθύτητος ἡ ράβδος τῆς βασιλείας σου.	Εβρ 1:8
Ψαλμοί Δαυίδ ΡΑ' 26	κατ᾿ ἀρχὰς σύ, Κύριε, τὴν γῆν ἐθεμελίωσας, καὶ ἔργα τῶν χειρῶν σού εἰσιν οἱ οὐρανοί·	Εβρ 1:10
Ψαλμοί Δαυίδ ΚΑ' 23	διηγήσομαι τὸ ὄνομά σου τοῖς ἀδελφοῖς μου, ἐν μέσῳ ἐκκλησίας ὑμνήσω σε.	Εβρ 2:12
Ψαλμοί Δαυίδ ΡΘ' 4	ὤμοσε Κύριος καὶ οὐ μεταμεληθήσεται· σὺ ἱερεὺς εἰς τὸν αἰῶνα κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ.	Εβρ 5:6 Εβρ 5:10 Εβρ 7:17 Εβρ 7:21
Ψαλμοί Δαυίδ ΛΘ' 7	θυσίαν καὶ προσφορὰν οὐκ ἠθέλησας, σῶμα δὲ κατηρτίσω μοι· ὁλοκαυτώματα καὶ περὶ ἁμαρτίας οὐκ ἐζήτησας.	Εβρ 10:5 Εβρ 10:8
Ψαλμοί Δαυίδ ΡΙΖ' 6	Κύριος ἐμοὶ βοηθός, καὶ οὐ φοβηθήσομαι τί ποιήσει μοι ἄνθρωπος.	Εβρ 13:6
Ψαλμοί Δαυίδ ΝΔ' 23	ἐπίρριψον ἐπὶ Κύριον τὴν μέριμνάν σου, καὶ αὐτός σε διαθρέψει· οὐ δώσει εἰς τὸν αἰῶνα σάλον τῷ δικαίῳ.	Πετρ (1) 5:7
Ψαλμοί Δαυίδ Β' 9	ποιμανεῖς αὐτοὺς ἐν ράβδῳ σιδηρᾷ, ὡς σκεύη κεραμέως συντρίψεις αὐτούς.	Αποκαλυψ 2:27
Έξοδος Γ' 5	μή ἐγγίσῃς ὧδε. λῦσαι τὸ ὑπόδημα ἐκ τῶν ποδῶν σου· ὁ γὰρ τόπος, ἐν ᾧ σὺ ἕστηκας, γῆ ἁγία ἐστί.	Πραξ 7:35
Έξοδος ΚΒ' 28	θεοὺς οὐ κακολογήσεις καὶ ἄρχοντα τοῦ λαοῦ σου οὐ κακῶς ἐρεῖς	Πραξ 23:5
Έξοδος Θ' 16	καὶ ἕνεκεν τούτου διετηρήθης, ἵνα ἐνδείξωμαι ἐν σοὶ τὴν ἰσχύν μου, καὶ ὅπως διαγγελῇ τὸ ὄνομά μου ἐν πάσῃ τῇ γῇ.	Ρωμ 9:17
Έξοδος ΛΒ' 6	...καὶ ἐκάθισεν ὁ λαὸς φαγεῖν καὶ πιεῖν καὶ ἀνέστησαν παίζειν	Κορινθ(1) 10:7
Έξοδος ΚΕ' 40	ὅρα, ποιήσεις κατὰ τὸν τύπον τὸν δεδειγμένον σοι ἐν τῷ ὄρει.	Εβρ 8:5
Έξοδος ΙΘ' 13	ἐν γὰρ λίθοις λιθοβοληθήσεται ἢ βολίδι κατατοξευθήσεται· ἐάν τε κτῆνος ἐάν τε ἄνθρωπος, οὐ ζήσεται.	Εβρ 12:20
Μαλαχίας Α' 2,3	λέγει Κύριος, καὶ ἠγάπησα τόν Ἰακώβ, τὸν δὲ Ἡσαῦ ἐμίσησα	Ρωμ 9:13
Γένεσις ΙΒ' 1	Καὶ εἶπε Κύριος τῷ ¨Αβραμ· ἔξελθε ἐκ τῆς γῆς σου καὶ ἐκ τῆς συγγενείας σου καὶ ἐκ τοῦ οἴκου τοῦ πατρός σου καὶ δεῦρο εἰς τὴν γῆν, ἣν ἄν σοι δείξω·	Πραξ 7:3
Γένεσις ΙΕ' 6	καὶ ἐπίστευσεν ¨Αβραμ τῷ Θεῷ, καὶ ἐλογίσθη αὐτῷ εἰς δικαιοσύνην	Ρωμ 4:3 Ρωμ 4:22 Γαλατ 3:6
Γένεσις ΚΑ' 10	καὶ εἶπε τῷ Ἁβραάμ· ἔκβαλε τὴν παιδίσκην ταύτην καὶ τὸν υἱὸν αὐτῆς· οὐ γὰρ μὴ κληρονομήσει ὁ υἱὸς τῆς παιδίσκης ταύτης μετὰ τοῦ υἱοῦ μου Ἰσαάκ	Γαλατ 4:30
Γένεσις Ε' 24	καὶ εὐηρέστησεν Ἐνὼχ τῷ Θεῷ καὶ οὐχ εὑρίσκετο, ὅτι μετέθηκεν αὐτὸν ὁ Θεός.	Εβρ 11:5
Λευϊτικόν ΚΣΤ' 12	καὶ ἐμπεριπατήσω ἐν ὑμῖν· καὶ ἔσομαι ὑμῶν Θεός, καὶ ὑμεῖς ἔσεσθέ μοι λαός	Κορινθ (2) 6:16
Λευϊτικόν Κ' 7	καὶ ἔσεσθε ἅγιοι, ὅτι ἅγιος ἐγὼ Κύριος ὁ Θεὸς ὑμῶν	Πετρ (1) 1:16
Αμώς Ε' 25-27	μὴ σφάγια καὶ θυσίας προσηνέγκατέ μοι, οἶκος Ἰσραήλ, τεσσαράκοντα ἔτη ἐν τῇ ἐρήμῳ; καὶ ἀνελάβετε τὴν σκηνὴν τοῦ Μολὸχ καὶ τὸ ἄστρον τοῦ θεοῦ ὑμῶν Ραιφάν, τοὺς τύπους αὐτῶν, οὓς ἐποιήσατε ἑαυτοῖς. καὶ μετοικιῶ ὑμᾶς ἐπέκεινα Δαμασκοῦ, λέγει Κύριος, ὁ Θεὸς ὁ παντοκράτωρ ὄνομα αὐτῷ.	Πραξ 7:42-43
Αμώς Θ' 11,12	ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἀναστήσω τὴν σκηνὴν Δαυὶδ τὴν πεπτωκυῖαν καὶ ἀνοικοδομήσω τὰ πεπτωκότα αὐτῆς καὶ τὰ κατεσκαμμένα αὐτῆς ἀναστήσω καὶ ἀνοικοδομήσω αὐτὴν καθὼς αἱ ἡμέραι τοῦ αἰῶνος, ὅπως ἐκζητήσωσιν οἱ κατάλοιποι τῶν ἀνθρώπων καὶ πάντα τὰ ἔθνη, ἐφ᾿ οὓς ἐπικέκληται τὸ ὄνομά μου ἐπ᾿ αὐτούς, λέγει Κύριος ὁ Θεὸς ὁ ποιῶν πάντα ταῦτα	Πραξ 15:16,17
Αμβακούμ Α' 5	ἴδετε, οἱ καταφρονηταί, καὶ ἐπιβλέψατε καὶ θαυμάσατε θαυμάσια καὶ ἀφανίσθητε, διότι ἔργον ἐγὼ ἐργάζομαι ἐν ταῖς ἡμέραις ὑμῶν, ὃ οὐ μὴ πιστεύσητε, ἐάν τις ἐκδιηγῆται.	Πραξ 13:41
Αμβακούμ Β' 4	ὁ δὲ δίκαιος ἐκ πίστεώς μου ζήσεται	Ρωμ 1:17 Γαλατ 3:11 Εβρ 10:37
Βασιλειών (Γ) ΙΘ' 10	τὰ θυσιαστήριά σου κατέσκαψαν καὶ τοὺς προφήτας σου ἀπέκτειναν ἐν ρομφαίᾳ, καὶ ὑπολέλειμμαι ἐγὼ μονώτατος, καὶ ζητοῦσι τὴν ψυχήν μου λαβεῖν αὐτήν.	Ρωμ 11:3
Βασιλειών (Γ) ΙΘ' 18	καὶ καταλείψεις ἐν Ἰσραὴλ ἑπτὰ χιλιάδας ἀνδρῶν, πάντα γόνατα, ἃ οὐκ ὤκλασαν γόνυ τῷ Βάαλ, καὶ πᾶν στόμα, ὃ οὐ προσεκύνησεν αὐτῷ.	Ρωμ 11:4
Παροιμίαι ΚΕ' 21, 22	ἐὰν πεινᾷ ὁ ἐχθρός σου, ψώμιζε αὐτόν, ἐὰν διψᾷ, πότιζε αὐτόν· 22 τοῦτο γὰρ ποιῶν ἄνθρακας πυρὸς σωρεύσεις ἐπὶ τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ, ὁ δὲ Κύριος ἀνταποδώσει σοι ἀγαθά	Ρωμ 12:20
Παροιμίαι Γ' 11,12	Υἱέ, μὴ ὀλιγώρει παιδείας Κυρίου, μηδὲ ἐκλύου ὑπ᾿ αὐτοῦ ἐλεγχόμενος· ὃν γὰρ ἀγαπᾷ Κύριος παιδεύει, μαστιγοῖ δὲ πάντα υἱὸν ὃν παραδέχεται	Εβρ 12:5,6
Παροιμίαι ΙΑ' 31	εἰ ὁ μὲν δίκαιος μόλις σώζεται, ὁ ἀσεβὴς καὶ ἁμαρτωλὸς ποὺ φανεῖται;	Πετρ(1) 4:18
Παροιμίαι Ι' 12	μῖσος ἐγείρει νεῖκος, πάντας δὲ τοὺς μὴ φιλονεικοῦντας καλύπτει φιλία.	Πετρ(1) 4:8
Παροιμίαι ΚΣΤ' 11	ὥσπερ κύων ὅταν ἐπέλθῃ ἐπὶ τὸν ἑαυτοῦ ἔμετον καὶ μισητὸς γένηται, οὕτως ἄφρων τῇ ἑαυτοῦ κακίᾳ ἀναστρέψας ἐπὶ τὴν ἑαυτοῦ ἁμαρτίαν	Πετρ(2) 2:22
Αγγαίος Β' 6	διότι τάδε λέγει Κύριος παντοκράτωρ· ἔτι ἅπαξ ἐγὼ σείσω τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν καὶ τὴν θάλασσαν καὶ τὴν ξηράν	Εβρ 12:26
Ιεζεκιήλ ΛΖ' 5	τάδε λέγει Κύριος τοῖς ὀστέοις τούτοις· ἰδοὺ ἐγὼ φέρω ἐφ' ὑμᾶς πνεῦμα ζωῆς	Αποκαλυψ 11:11

Ανέκδοτα για τον Αντίγονο Α’

Ο Αντίγονος Α΄ Κύκλωψ ή Μονόφθαλμος (382-301 π.Χ.) ήταν στρατηγός του Μεγάλου Αλέξανδρου.
Μετά το θάνατο του Αλέξανδρου, υπήρξε κεντρικό πρόσωπο στη "Μάχη των Επιγόνων", έγινε βασιλιάς και ίδρυσε τη Δυναστεία των Αντιγονιδών.

Ο Αντίγονος υπήρξε μεγάλος στρατηγός, ικανότατος ηγεμόνας και ωραίος τύπος. Παραθέτουμε κάποια περιστατικά και ανέκδοτα, ενδεικτικά του χιούμορ που διέθετε:
Όταν ο γιος του Δημήτριος πρόβαλε τις αντιρρήσεις του για το γάμο του με τη Φίλα, με την οποία είχαν μεγάλη διαφορά ηλικίας, ο Αντίγονος τον έπεισε ψιθυρίζοντάς του στο αυτί παραφρασμένη μια ρήση του Ευριπίδη (Φοίνισσαι, στ. 396) : «Όπου το κέρδος, παρά φύσιν γαμητέον» (αντί «δουλευτέον»).
Σ’ ένα αυλοκόλακα ποιητή που τον αποκαλούσε γιο του Ήλιου και θεό είπε : «Δεν το πιστεύει αυτό ο δούλος που μου φέρνει το δοχείο νυκτός».
Ένας σοφιστής του έδωσε κάποτε ένα σύγγραμμά του, ("Περί δικαιοσύνης"). Διάβασε ο Αντίγονος τον τίτλο και εξανέστη. «Δεν είσαι στα καλά σου ! Βλέπεις που επιτίθεμαι σε ξένες πόλεις και μου μιλάς για δικαιοσύνη ;»
Ένας κυνικός φιλόσοφος του ζήτησε μία δραχμή. (Αυτό είναι ωραίο.) Ο Αντίγονος απόρησε : «Μα δεν ταιριάζει σ’ ένα βασιλιά να τη δώσει». –«Τότε δώσε μου ένα τάλαντο» προσπάθησε να επωφεληθεί ο άλλος. –«Αλλά δεν ταιριάζει σε έναν κυνικό να το πάρει».
Οι ασωτίες του Δημητρίου ήταν προσφιλής στόχος της ειρωνείας του Αντίγονου : Όταν κάποτε γύρισε από μακριά ο Δημήτριος, αγκάλιασε θερμά και καταφιλούσε τον πατέρα του, ο οποίος του είπε γελώντας : «Την Λάμια, γιε μου, νομίζεις ότι φιλάς;»
Μια άλλη φορά, ο Δημήτριος, ύστερα από πολυήμερη απουσία λόγω οινοποσίας, δικαιολογήθηκε στον πατέρα του ότι τον χτύπησε ρεύμα. «Το έμαθα» είπε ο Αντίγονος. «Αλλά ήταν άραγε Θασίτικο ή Χιώτικο;»
Κάποτε που έμαθε ότι ο Δημήτριος ήταν πάλι «άρρωστος», πήγε να τον δει αλλά συνάντησε στην πόρτα κάποια από τις αναρίθμητες ερωμένες του γιου του. Εντούτοις μπήκε μέσα, κάθισε δίπλα του και του έπιασε το χέρι για να δει πώς είναι. Όταν ο Δημήτριος είπε απολογητικά πως ο πυρετός έφυγε πια, ο Αντίγονος απάντησε: «Το ξέρω, γιε μου, τον συνάντησα στην πόρτα»

Συναντήσεις

Συναντήσεις και Συναπαντήματα: Μια νέα κατηγορία γνωμικών στο Γνωμικολογικόν.

http://www.gnomikologikon.gr/catquotes.php?categ=1405

ἔλαιον καὶ οὐ θυσίαν

Ένα από τα ΜΙΚΡΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ του Ντίνου Χριστιανόπουλου:

«ἔλαιον θέλω καὶ οὐ θυσίαν»
κι ἐμεῖς ποὺ θυσιαστήκαμε;
κι ἐμεῖς ποὺ δὲ λαδώσαμε;

(το πρόσθεσα πρόσφατα στο Γνωμικολογικόν)

Μου άρεσε, και ειδικά το «ἔλαιον θέλω καὶ οὐ θυσίαν». Όμως, το έψαξα και διαπίστωσα ότι η φράση δεν υπάρχει στην εκκλησιαστική γραμματεία!

Υπάρχει η φράση «ἔλεον θέλω καὶ οὐ θυσίαν» σε διάφορα χωρία της Αγίας Γραφής. Εμφανίζεται στο βιβλίο του Ωσηέ της Παλαιάς Διαθήκης καθώς και σε διάφορα σημεία της Καινής Διαθήκης, μεταξύ των οποίων και στην παραβολή των Δέκα Παρθένων. Η φράση απαντάται τόσο σαν “έλεος θέλω…” όσο και σαν “έλεον θέλω…” (και τα δύο σωστά, το έλεος αρχικά ήταν αρσενικό).

Η διαφορά δεν είναι ανεπαίσθητη. Η χριστιανοπουλική απόδοση δίνει τελείως άλλο νόημα στη φράση και, κατ’ εμέ, την κάνει πολύ πιο ενδιαφέρουσα και quotable.

Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω γιατί ο Χριστιανόπουλος κάνει αυτό το “λάθος”. Ίσως ποιητική αδεία (με “έλεον” δεν βγαίνει το ποίημα). Ή, ίσως ο ποιητής κάνει ένα έξυπνο λογοπαίγνιο. Αλλά το πιο πιθανό κατά τη γνώμη μου είναι ότι ο Χριστιανόπουλος –γόνος οικογένειας ψαλτών- ακούγοντας τη φράση στο Ευαγγέλιο να νόμισε ότι πρόκειται για “έλαιον”. Συμβαίνει σε όλους μας να ακούμε κάτι –ιδίως σε τραγούδια- και να νομίζουμε ότι ακούμε κάτι άλλο με τελείως διαφορετικό νόημα (ή πολλές φορές χωρίς κανένα νόημα). Αυτό είναι ακόμα πιο δικαιολογημένο όταν πρόκειται για ομόηχες λέξεις όπως “έλαιον” και “έλεον”.

Όπως και να ‘χει, η αφετηρία για το ποίημα είναι μια παραποιημένη βιβλική ρήση. 

Έχει ενδιαφέρον και η χρήση της φράσης (με “έλεον”) στην παραβολή των Δέκα Παρθένων.   Το χωρίον έχει ως εξής:

Ἐμνημόνευσαν τῆς τοῦ νυμφίου φωνῆς τῆς λεγούσης.
Ἔλεον θέλω, καὶ οὐ θυσίαν·
καὶ πάλιν, ὅτι κατακαυχᾶται ἔλεος κρίσεως.
Ταῦτα καλῶς βουλευόμεναι,
ἐπλήρωσαν τὰ ἀγγεῖα αὐτῶν ἐλαίου.
Ποῖα ἄρα ἀγγεῖα;
Τὰς τῶν πεινώντων κοιλίας.

Κεντρικό στοιχείο όλης της παραβολής είναι ότι το “έλεον” παραβάλλεται με το “έλαιον”. Το δίδαγμα: οι πιστοί δεν πρέπει να αμελούν τον “έλεον” (τη φιλανθρωπία) όπως κάποιες από τις Παρθένες (“αι μωραί”) αμέλησαν το ”έλαιον” (“ἔδει ἐνθυμηθῆναι, ὅτι αἱ λαμπάδες χωρὶς ἐλαίου φωτίζειν οὐ δύνανται”) διότι “ο νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός” (αυτό το τελευταίο είναι από τροπάριο που βασίζεται στην παραβολή).

Sancta simplicitas

Η λατινική φράση "O sancta simplicitas",  σημαίνει  κυριολεκτικά "Ω θεία απλότης" ή "Ω θεία αφέλεια".

Χρησιμοποιείται για να ειρωνευτούμε μια ανόητη πράξη, με μια νότα συγκατάβασης και συμπάθειας για τον πράττοντα.

Χρησιμοποιείται επίσης –διεθνώς- για την εξύμνηση της απλότητας και των μινιμαλιστικών προσεγγίσεων, αν και η αρχική έννοια της φράσης δεν είχε σχέση με την απλότητα. Αφορούσε τη βλακώδη αφέλεια.

Η φράση οφείλεται στον Τσέχο θεολόγο, κληρικό, καθηγητή Πανεπιστημίου και μεταρρυθμιστή Ιωάννη Ούσιο, ή Γιαν Χους, (Jan Hus, 1369-1415).

Ο Χους καταδικάστηκε να καεί στην πυρά ως αιρετικός από τους Παπικούς. Κατά την εκτέλεση της ποινής του, είχαν πρόβλημα να ανάψουν τη φωτιά, οπότε μια γριούλα πλησίασε και έριξε λίγα φρύγανα για προσάναμμα. Τότε ο Χους αναφώνησε αυτό το  "Ω θεία απλότης”!

Όχι άλλο κάρβουνο!

Μια από τις πιο γουστόζικες ατάκες από τον ελληνικό κινηματογράφο:

«Όχι άλλο κάρβουνο».

Η φράση σήμερα είναι γνωστή  από την ταινία «Ορατότης Μηδέν» (1970) του Νίκου Φώσκολου. Ήταν η σπαρακτική κραυγή του Άγγελου Κρεούζη (ο Νίκος Κούρκουλος, στο αποκορύφωμα της καριέρας του ) ενθυμούμενος τις συνθήκες που οδήγησαν σε ένα πολύνεκρο ναυάγιο.
Η ακριβής φράση  στην ταινία είναι:«Τι κάνετε μωρέ; Σταματήστε το κάρβουνο! Όχι άλλο κάρβουνο!»

Το ενδιαφέρον είναι ότι η φράση προϋπήρχε και μάλιστα ως παροιμιακή, με την έννοια «φτάνει πια, όχι άλλο!»

Πρόκειται για παλιότερο ναυτικό παράγγελμα, από την εποχή που τα πλοία κινούνταν με ατμό και έκαιγαν κάρβουνο,  προκειμένου να σταματήσει η «ανθράκευση» για να μην υπερθερμανθεί ο λέβητας.
Φαίνεται ότι η φράση απέκτησε με τον καιρό παροιμιακό χαρακτήρα και χρησιμοποιήθηκε και εκτός του ναυτικού κλάδου, με την έννοια που προαναφέρθηκε.
Με την αλλαγή της τεχνολογίας και την πετρελαιοκίνηση των πλοίων, η φράση προφανώς ξεχάστηκε, αλλά επανήλθε εξαιτίας της "Ορατότητος μηδέν".

Δεν θυμάμαι την ταινία καλά και δεν μπορώ να φανταστώ το λόγο που ο Κούρκουλος ωρυόταν, εν έτει 1970, "όχι άλλο κάρβουνο".  Ίσως ποιητική αδεία ή απλά μπορεί να διέφυγε από το Φώσκολο ότι τα πλοία χρησιμοποιούσαν πια μαζούτ. Δεν ξέρω. Αλλά  δεν είναι αυτό το θέμα μας,

Εντελώς συνειρμικά, να αναφέρουμε πως, σύμφωνα με μία εκδοχή, ο Τιτανικός δεν βυθίστηκε εξαιτίας της πρόσκρουσης με το παγόβουνο, αλλά λόγω της υπέρμετρης ανθράκευσης, με σκοπό να αναπτυχθεί  μεγάλη ταχύτητα και να σπάσει το ρεκόρ διέλευσης του Ατλαντικού που εκείνη την εποχή ήταν big deal.

Συνεχίζοντας τους αυθαίρετους συνειρμούς, κλείνω με μια κακία της Joan Rivers: "Αν η  Kate Winslet είχε χάσει μερικά κιλά, ο Τιτανικός δεν θα είχε βυθιστεί ποτέ!"

Θανατηφόρες ατάκες-κακίες

Αναδημοσιεύω από το in.gr που το πήρε από την Mirror:

Mια διαφορετική έρευνα δημοσίευσε η βρετανική Mirror η οποία παρουσιάζει τις δέκα πιο θανατηφόρες ατάκες-προσβολές που έχουν ειπωθεί από δημόσια πρόσωπα.
Νικητής ο σερ Ουίνστον Τσώρτσιλ, ο οποίος κάποτε είχε πει στη λαίδη Αστορ (την πρώτη γυναίκα που εξελέγη το 1919 στη Βουλή των Κοινοτήτων):
«Μπορεί να είμαι μεθυσμένος, κυρία μου, αλλά το πρωί εγώ θα είμαι νηφάλιος και εσείς ακόμα άσχημη».
Στη δεύτερη θέση αναδείχθηκε ο Μπαράκ Ομπάμα και η απάντηση που έδωσε στο σχόλιο της Σάρα Πέιλιν ότι η μόνη διαφορά μεταξύ ενός πιτ μπουλ και της «soccer mom» είναι το κραγιόν:
«Αν βάλεις κραγιόν σε ένα γουρούνι, πάλι γουρούνι θα είναι» είπε ο πρόεδρος, προφανώς αναφερόμενος στην ίδια την Πέιλιν.
Αλλες θανατηφόρες ατάκες είναι του τραγουδιστή Λίαμ Γκάλαχερ για τον συνάδελφό του Ρόμπι Ουίλιαμς:
«εννοείς εκείνο τον χοντρό χορευτή των Take That;»
Κάποτε ο Φρανκ Σινάτρα είπε για τον Ρόμπερτ Ρέντφορντ:
«Βρήκε τον πραγματικό έρωτα. Κρίμα που δεν μπορεί να παντρευτεί τον εαυτό του.»
H Eλίζαμπεθ Τέιλορ είχε επίσης πει ότι ορισμένοι από τους καλύτερους συμπρωταγωνιστές της ήταν άλογα και σκυλιά.
Ο πατέρας της ατάκας Γκράουτσο Μαρξ είχε πει:
«Πήρε την ομορφιά της από τον πατέρα της. Είναι πλαστικός χειρουργός.»
Η τραγουδίστρια και σόου γούμαν Μπέτι Μίντλερ είχε πει για την πριγκίπισσα Αννα της Βρετανίας:
«Αγαπά την φύση παρά τα όσα της έχει κάνει».
Ξανά ο Λίαμ Γκάλαχερ, αυτή τη φορά σχολιάζοντας την απόφαση της Βικτόρια Μπέκαμ να γράψει βιβλίο:
«Δεν είναι ικανή να μασήσει τσίχλα και να περπατήσει σε ευθεία γραμμή, πόσο μάλλον να γράψει και βιβλίο».

Life is like a Camera…

 

“Ποιος θα πληρώσει το χαράτσι;”

 

«Εάν φονευθώσιν όλοι οι Έλληνες, ποίος θα πληρώνη το χαράτσι;»

Ιστορική φράση του Τούρκου αντιναυάρχου  Χασάν Γαζή πασά ή Τζεζαϊρλή.

Η ιστορία έχει ως εξής: Μετά τα Ορλωφικά και την αποχώρηση του Ρωσικού στόλου, οι Τούρκοι ήθελαν να εκδικηθούν τους Έλληνες που είχαν τολμήσει να ξεσηκωθούν. Τα μέλη της οθωμανικής κυβέρνησης (Διβάνι) πρότειναν για αντίποινα τη γενική σφαγή όλων των Ελλήνων, αδιακρίτως φύλου κι ηλικίας.
Όλοι συμφώνησαν εκτός από τον αρχιναύαρχο Χασάν Τζεζαϊρλή, ο οποίος κατόρθωσε τελικά να επιβάλει την άποψή του με το ακαταμάχητο επιχείρημα της παραπάνω φράσης.
 
Ο Τζεζαϊρλής δεν ήταν κανένας άγιος ούτε φιλέλλην. Το είδε όμως πολύ ορθολογικά όντας πανέξυπνος και ικανότατος (είχε ξεκινήσει από σκλάβος και κωπηλάτης).
Μεταγενέστερες πηγές υποπτεύονται ότι ο πασάς κράτησε αυτή τη στάση  επειδή είχε δωροδοκηθεί από πλούσιους Έλληνες της διασποράς (της Βενετίας μάλλον). Διόλου απίθανο, αλλά αυτό δεν μπορεί να αποδειχθεί.
Το γεγονός είναι ότι ο τύπος αυτός έσωσε τον Ελληνισμό από μια γενοκτονία. (Και  ένα φοβερό συνωστισμό!)
 
In a related story, ο Τζεζαϊρλής αργότερα στάλθηκε στην Πελοπόννησο  για να  αντιμετωπίσει 10.000 Αλβανούς, που με αφορμή επίσης τα Ορλωφικά, διέπρατταν φρικαλεότητες στην Πελοπόννησο.  Οι Αλβανοί, τους οποίους οι  ίδιοι οι Τούρκοι αρχικά είχαν εξαπολύσει κατά των Ελλήνων, επί εννέα χρόνια λεηλατούσαν, έκαιγαν, έσφαζαν, εξανδραπόδιζαν και πουλούσαν τους κατοίκους. Όταν οι Τούρκοι είδαν ότι η κατάσταση ήταν εντελώς εκτός ελέγχου και κινδύνευαν τα έσοδα και η εξουσία τους στην Πελοπόννησο, έστειλαν εκεί τον Τζεζαϊρλή με το στόλο.
 
Ο Τζεζαϊρλής τους εξόντωσε με τη βοήθεια Ελλήνων κλεφτών και  διέταξε να ανεγερθεί μπροστά από την ανατολική πλευρά της Τριπολιτσάς «πυραμίς εκ τεσσάρων χιλιάδων κεφαλών [Αλβανών]  προσκεκολλημένων δι’ άμμου και ασβέστου» με επιγραφή που απειλούσε με θάνατο αυτόν που θα τολμούσε να την γκρεμίσει.
 
Αργότερα ο πασάς αντιμετώπισε με ανάλογο τρόπο και τους Μανιάτες, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία...
 
 Πηγή: Κωνσταντίνος Σάθας, Τουρκοκρατουμένη Ελλάς, 1869, εκδ. Κ.Καμαρινόπουλου, 1962