Εκ κακού κόρακος κακόν ωόν

Αρχαία παροιμία.

Σημαίνει: από κακό κοράκι βγαίνει κακό αβγό/ από κακό πρόγονο βγαίνει κακός απόγονος/ από κακό δάσκαλο βγαίνει κακός μαθητής.

Η αντίστοιχη νεοελληνική φράση είναι: «το μήλο κάτω από τη μηλιά θα πέσει», αλλά με την κακή  έννοια.

Η προέλευση της φράσης έχει ενδιαφέρον:

Ο Κόρακας ή Κόραξ ο Συρακούσιος  (αρχές 5ου αι. π. Χ.)  θεωρείται από τους θεμελιωτές της ρητορικής τέχνης. Καταγόταν από τις Συρακούσες και  διετέλεσε και σύμβουλος του Τυράννου Ιέρωνος.

Ένας από τους μαθητές του  ήταν ο Τεισίας (ή Τισίας). Ο Τεισίας είχε πλησιάσει τον Κόρακα για να του μάθει τη ρητορική τέχνη, αλλά επειδή δεν είχε λεφτά, συμφώνησε να πληρώσει το δάσκαλό του μόλις θα κέρδιζε την πρώτη του δίκη.

Ο Τεισίας μετά από τετράχρονη (;) μαθητεία δίπλα στον Κόρακα, έγινε άριστος γνώστης της ρητορικής. O καιρός όμως περνούσε και δεν αναλάμβανε καμιά δίκη αποφεύγοντας έτσι την πληρωμή των διδάκτρων.

Απηυδισμένος ο Κόρακας, τον πήγε στα δικαστήρια για να διεκδικήσει την αμοιβή του.

Στο δικαστήριο ο Κόρακας υποστήριξε ότι:
«Κύριοι δικαστές ο μαθητής μου πρέπει οπωσδήποτε να μου πληρώσει τα δίδακτρα που μου οφείλει, όποια κι αν θα είναι η απόφασή σας. Αν μεν με δικαιώσετε, πρέπει να με πληρώσει για να εκτελεσθεί η δικαστική απόφαση. Αν όμως δεν δικαιώσετε εμένα αλλά εκείνον, τότε ο μαθητής μου κερδίζει την πρώτη του δίκη, αποδεικνύεται η καλή του κατάρτιση και η δική μου καλή διδασκαλία και πρέπει να με πληρώσει για να τηρήσει τη συμφωνία μας».

Σε αυτή την τοποθέτηση, ο Τεισίας απάντησε ως εξής:
«Κύριοι δικαστές εγώ δεν έχω καμιά υποχρέωση πληρωμής, όποια και αν είναι η απόφασή σας. Αν μεν με δικαιώσετε, για να εφαρμοστεί η απόφασή σας, αν δε δεν με δικαιώσετε, γιατί τότε δεν θα έχω κερδίσει ακόμα την πρώτη μου δίκη και επομένως, κατά τη συμφωνία μας, δεν έχω ακόμα υποχρέωση καταβολής της αμοιβής».

Οι δικαστές συνεδρίασαν για πολλές ώρες, αλλά δεν μπόρεσαν να καταλήξουν σε καμία απόφαση. Η δίκη αναβλήθηκε για να μην επαναληφθεί ποτέ.
Τότε ειπώθηκε η φράση «ἐκ κακοῦ κόρακος, κακόν ᾠόν».

Προφανώς γίνεται λογοπαίγνιο με το όνομα του Κόρακος, ενώ σύμφωνα με μια εκδοχή, στη διάλεκτο των Συρακουσίων «Τισίας» σήμαινε κάργα (αυτό κάνει το λογοπαίγνιο ακόμα καλύτερο αλλά δεν μπορώ να το επαληθεύσω).

Η ιστορία αυτή -γνωστή και ως Κοράκειος μύθος- κινείται στα όρια του θρύλου. Η ιστορικότητα των δύο προσώπων του Κόρακα και του Τεισία δεν είναι τεκμηριωμένη παρόλο που μνημονεύονται από μεταγενέστερους συγγραφείς συμπεριλαμβανομένου του Πλάτωνος.

Ο Τεισίας αν και κακοπληρωτής, στη συνέχεια διακρίθηκε ως ρήτωρ. Μεταξύ άλλων έγραψε το πρώτο εγχειρίδιο ρητορικής (που δεν σώζεται) και λέγεται ότι ήταν δάσκαλος του Ισοκράτη.