Όχι άλλο κάρβουνο!

Μια από τις πιο γουστόζικες ατάκες από τον ελληνικό κινηματογράφο:

«Όχι άλλο κάρβουνο».

Η φράση σήμερα είναι γνωστή  από την ταινία «Ορατότης Μηδέν» (1970) του Νίκου Φώσκολου. Ήταν η σπαρακτική κραυγή του Άγγελου Κρεούζη (ο Νίκος Κούρκουλος, στο αποκορύφωμα της καριέρας του ) ενθυμούμενος τις συνθήκες που οδήγησαν σε ένα πολύνεκρο ναυάγιο.
Η ακριβής φράση  στην ταινία είναι:«Τι κάνετε μωρέ; Σταματήστε το κάρβουνο! Όχι άλλο κάρβουνο!»

Το ενδιαφέρον είναι ότι η φράση προϋπήρχε και μάλιστα ως παροιμιακή, με την έννοια «φτάνει πια, όχι άλλο!»

Πρόκειται για παλιότερο ναυτικό παράγγελμα, από την εποχή που τα πλοία κινούνταν με ατμό και έκαιγαν κάρβουνο,  προκειμένου να σταματήσει η «ανθράκευση» για να μην υπερθερμανθεί ο λέβητας.
Φαίνεται ότι η φράση απέκτησε με τον καιρό παροιμιακό χαρακτήρα και χρησιμοποιήθηκε και εκτός του ναυτικού κλάδου, με την έννοια που προαναφέρθηκε.
Με την αλλαγή της τεχνολογίας και την πετρελαιοκίνηση των πλοίων, η φράση προφανώς ξεχάστηκε, αλλά επανήλθε εξαιτίας της "Ορατότητος μηδέν".

Δεν θυμάμαι την ταινία καλά και δεν μπορώ να φανταστώ το λόγο που ο Κούρκουλος ωρυόταν, εν έτει 1970, "όχι άλλο κάρβουνο".  Ίσως ποιητική αδεία ή απλά μπορεί να διέφυγε από το Φώσκολο ότι τα πλοία χρησιμοποιούσαν πια μαζούτ. Δεν ξέρω. Αλλά  δεν είναι αυτό το θέμα μας,

Εντελώς συνειρμικά, να αναφέρουμε πως, σύμφωνα με μία εκδοχή, ο Τιτανικός δεν βυθίστηκε εξαιτίας της πρόσκρουσης με το παγόβουνο, αλλά λόγω της υπέρμετρης ανθράκευσης, με σκοπό να αναπτυχθεί  μεγάλη ταχύτητα και να σπάσει το ρεκόρ διέλευσης του Ατλαντικού που εκείνη την εποχή ήταν big deal.

Συνεχίζοντας τους αυθαίρετους συνειρμούς, κλείνω με μια κακία της Joan Rivers: "Αν η  Kate Winslet είχε χάσει μερικά κιλά, ο Τιτανικός δεν θα είχε βυθιστεί ποτέ!"