Τα ονόματα των χωρών του Νέου Κόσμου

Η προέλευση των ονομάτων των χωρών της Αμερικής.

Αμερική
Μπορεί ο Κολόμβος να είναι αυτός που ανακάλυψε την Αμερική, αλλά το όνομά της το πήρε από έναν άλλο Ιταλό εξερευνητή τον Αμερίγκο Βεσπούτσι (Amerigo ή Americus Vespucci, 1454-1512) που ήταν ο πρώτος που κατάλαβε ότι πρόκειται για νέα ήπειρο και την εξερεύνησε δεόντως.

Καναδάς
Προέρχεται από την ινδιάνικη λέξη Kanata που σημαίνει χωριό. Όταν ο Γάλλος εξερευνητής Ζακ Καρτιέ, που έφθασε στο Κεμπέκ το 1535, άκουσε τους Ινδιάνους της φυλής Ιροκουά να χρησιμοποιούν τη λέξη, νόμισε ότι αφορούσε ολόκληρη την περιοχή, οπότε τη χρησιμοποίησε παρεφθαρμένη ως Canada στους χάρτες του. Κατέληξε να προσδιορίζει όλο και μεγαλύτερη έκταση έως ότου συμπεριέλαβε ολόκληρη τη σημερινή χώρα.

Βενεζουέλα
Σημαίνει «Μικρή Βενετία». Όταν το 1499 ο Βεσπούτσι έφτασε εκεί, είδε τις καλύβες των ιθαγενών που ήταν χτισμένες σε πασσάλους, πάνω από τη λίμνης Μαρακαΐμπο που θύμιζαν (;!) Βενετία και έτσι ονόμασε την περιοχή Piccola Venezia ή Veneziola (μικρή Βενετία στα Ιταλικά). Δεδομένου ότι επρόκειτο για ισπανική αποικία, τελικά επικράτησε η ισπανική εκδοχή αυτής της ονομασίας: Venezuela.

Αργεντινή
Πήρε το όνομά της από το λατινικό argentum που σημαίνει «άργυρος» (ασήμι) εξαιτίας ενός θρύλου που είχαν ακούσει οι πρώτοι Ευρωπαίοι, τον 16ο αιώνα, ότι στο εσωτερικό της χώρας υπήρχαν βουνά από ασήμι. Τα βουνά αυτά δεν βρέθηκαν ποτέ, αλλά το όνομα έμεινε.

Μεξικό
Πήρε το όνομά της από τους γηγενείς Ατζέκους που στη δική τους γλώσσα ονομάζονταν Μεσίκα ή Μεχίκα. Γι’ αυτό και η ισπανική προφορά για το Mexico είναι Μέχικο.

Βραζιλία
Πήρε το όνομά της από ένα είδος δέντρου από το οποίο παράγεται μια βαθυκόκκινη βαφή που ήταν το πιο εμπορεύσιμο είδος της νέας αποικίας καθώς χρησιμοποιούνταν στην υφαντουργία. Το δέντρο (και η βαφή) ονομάστηκε από τους Πορτογάλους brasil που σημαίνει, στο περίπου, βαθύ κόκκινο σαν κάρβουνο στη χόβολη.

Κολομβία
Αυτό είναι προφανές: Πήρε το όνομά της από τον Χριστόφορο Κολόμβο. Τον 18ο αιώνα, «Κολομβία» ονομάστηκε από τον επαναστάτη Francisco de Miranda (1750-1816) όλο το βόρειο τμήμα της Νοτίου Αμερικής (και μέρος της Κεντρικής) που περιελάμβανε τις σημερινές χώρες Παναμά, Ισημερινό, Βενεζουέλα, Βόρεια Βραζιλία, Βόρειο Περού και Κολομβία. Το 1819 δημιουργήθηκε ανεξάρτητο κράτος με την ονομασία «Δημοκρατία της Κολομβίας» ή «Μεγάλη Κολομβία» που περιελάμβανε όλες αυτές τις χώρες και περιοχές. Το κράτος αυτό διαλύθηκε το 1831 και έσπασε σε μικρότερα κράτη. Η σημερινή Κολομβία ονομάστηκε τότε «Νέα Γρανάδα». Το 1863 μετονομάστηκε σε «Ηνωμένες Πολιτείες Κολομβίας» και το 1886 έλαβε το σημερινό της όνομα, Κολομβία.

Παραγουάη
Το όνομα προέρχεται από τον ομώνυμο ποταμό, αλλά η προέλευση του ονόματος του ποταμού δεν είναι σίγουρη. Ίσως οφείλεται στους γηγενείς Ινδιάνους Γουαράνι σε συνδυασμό με τη λέξη πάρα που στη γλώσσα τους σημαίνει νερό.

Ουρουγουάη
Παρόμοια περίπτωση με την προηγούμενη. Και εδώ υπάρχει ποταμός που δάνεισε το όνομά του στη χώρα, με αβέβαιη, επίσης, ετυμολογία. Ίσως σημαίνει ποτάμι των ουρουγουά όπου «ουρουγουά» στη γλώσσα των Γουαράνι ήταν ένα είδος σαλιγκαριού που αφθονεί στο ποτάμι.

Βολιβία
Πήρε το όνομά της από τον επαναστάτη Σιμόν Μπολιβάρ (1783-1830). Σημειωτέον ότι ο Μπολιβάρ είχε γεννηθεί στη Βενεζουέλα με μακρινή καταγωγή από το χωριό Bolivar της χώρας των Βάσκων στην Ισπανία. Το 1825, η γερουσία της χώρας κήρυξε την ανεξαρτησία της και διάλεξε αυτό το όνομα προς τιμή του επαναστάτη που είχε αρχίσει τον αγώνα για την ανεξαρτησία όλων των χωρών του Βορείου τμήματος της Νοτίου Αμερικής.

Παναμάς
Προέρχεται από την ινδιάνικη λέξη panama για τη σημασία της οποίας υπάρχουν διάφορες εκδοχές: είτε προέρχεται από το ομώνυμο είδος δέντρου που κυριαρχεί εκεί (αλλά μάλλον το δέντρο πήρε το όνομά του από τη χώρα και όχι το αντίστροφο) είτε σημαίνει πολλές πεταλούδες είτε από ένα ψαροχώρι ιθαγενών με αυτό το όνομα από έτρεφε με ψάρια όλη την αποικία. Η επίσημη κρατική ιστορία βόλεψε τις τρεις εκδοχές σε μία και σήμερα τα σχολεία της χώρας διδάσκουν ότι Παναμάς σημαίνει μέρος με πολλά ψάρια, πολλές πεταλούδες και πολλά δέντρα.

Περού
Περού ή Μπερού ήταν το όνομα ενός τοπικού ηγεμόνα σε μια περιοχή στον νοτιοδυτικό Παναμά. Στις αρχές του 16ου αιώνα, αυτό το σημείο ήταν η εσχατιά της ισπανικής επικράτειας. Όταν αργότερα ο Φρανσίσκο Πισάρο άρχισε τις καταστροφικές επιδρομές του πιο νότια, στη Χώρα των Ίνκας, σε άγνωστες και αχαρτογράφητες τότε περιοχές, οι αναφορές του, ελλείψει άλλου ονόματος, μιλούσαν για τη χώρα «νότια του Περού». Όταν τελικά οι Ισπανοί κυριάρχησαν και εκεί, η νέα περιοχή ονομάστηκε Περού.

Γουαδελούπη
Ο Κολόμβος το 1493 ονόμασε το νησί Santa María de Guadalupe προς τιμήν της μονής της Θεοτόκου στη Γουαδελούπη της Ισπανίας που ήταν από τα πιο σημαντικά ιερά προσκυνήματα στην Ισπανία. Με τον καιρό η ονομασία απλοποιήθηκε σε σκέτο Guadalupe.

Ονδούρα
Honduras στα ισπανικά σημαίνει βαθιά νερά και αρχικά αυτό ήταν το όνομα ενός κόλπου στα δυτικά  που κατέληξε να είναι το όνομα ολόκληρης της χώρας.

Χιλή
Οι Ισπανοί δανείστηκαν το όνομα από τους Ίνκας. Υπάρχουν διάφορες θεωρίες για τη σημασία του. Οι επικρατέστερες είναι ότι είτε πρόκειται για το όνομα ενός τοπικού ηγεμόνα των Ίνκας είτε είναι κάποια λέξη που σήμαινε «άκρη του κόσμου» ή κάτι παραπλήσιο.

Ελ Σαλβαδόρ
Ο Ισπανός κονκισταδόρ Pedro de Alvarado y Contreras ονόμασε το μέρος Provincia De Nuestro Señor Jesus Cristo, El Salvador Del Mundo που μπορεί να αποδοθεί στα Ελληνικά ως «Επαρχία του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού Σωτήρος» και επειδή ένα τέτοιο μακρινάρι δεν ήταν πολύ πρακτικό ως όνομα, έμεινε τελικά το El Savador.

Κόστα Ρίκα
Costa Rica στα Ισπανικά σημαίνει πλούσια ακτή. Οι πρώτοι Ισπανοί κατακτητές (ίσως ο ίδιος ο Κολόμβος) την ονόμασαν έτσι επειδή όταν όταν αποβιβάστηκαν εκεί για πρώτη φορά συνάντησαν ιθαγενείς με πολλά χρυσά κοσμήματα (και τους τα πήραν). Η ειρωνεία είναι ότι υπήρξε η πιο φτωχή αποικία στη Λατινική Αμερική.

Ισημερινός
Ονομάζεται έτσι επειδή ο Ισημερινός, Equador ή Εκουαδόρ στα Ισπανικά, διέρχεται από τη χώρα.

Γουατεμάλα
Το όνομα προέρχεται από μια λέξη των Ατζέκων που σημαίνει «πολλά δέντρα».

Νικαράγουα
Όταν οι πρώτοι Ισπανοί άποικοι έφτασαν στην περιοχή το 1521 έδωσαν το όνομα Nicarao στη μεγαλύτερη πόλη των ιθαγενών. Το αρχικό όνομα δεν ήταν ακριβώς αυτό αλλά κάτι πολύ πιο δυσκολοπρόφερτο το οποίο οι Ισπανοί απλοποίησαν. Από το όνομα της πόλης ονομάστηκε έτσι μια μεγάλη περιοχή και αργότερα ολόκληρη η χώρα.

Αϊτή
Προέρχεται από μια λέξη των ιθαγενών Ταΐνο που σημαίνει «χώρα με τα ψηλά βουνά». Έτσι ονομαζόταν το νησί Ισπανιόλα (το 1/3 από το οποίο καταλαμβάνει η Αϊτή) πριν έρθουν οι Ισπανοί. Όταν οι Γάλλοι απέκτησαν το δυτικό τμήμα της Ισπανιόλα (δηλ. τη σημερινή Αϊτή) του έδωσαν το όνομα Saint-Domingue επειδή ο Άγιος Δομήνικος ήταν ο προστάτης άγιος ολόκληρου του νησιού.. Όταν η χώρα κέρδισε την ανεξαρτησία της το 1804 επέλεξε το προκολομβιανό όνομα.

Δομινικανή Δημοκρατία
Το νησί Ισπανιόλα επί αποικιοκρατίας χωριζόταν σε δύο τμήματα. Το δυτικό τμήμα ανήκε στους Γάλλους και ονομαζόταν Saint-Domingue και το ανατολικό στους Ισπανούς ως Santo Domingo. Μετά την ανεξαρτησία (1844) το δυτικό τμήμα κράτησε την Ισπανική ονομασία, Άγιος Δομένικος.

Κούβα
Προέρχεται από λέξη των ιθαγενών Ταΐνο που μάλλον σήμαινε «εύφορη γη» ή κάτι τέτοιο. Παρεμπιπτόντως, το «Αβάνα» προέρχεται επίσης από τους Ταΐνο.

Γουιάνα
Το όνομα προέρχεται από ινδιάνικη λέξη που σήμαινε τόπος με πολλά νερά». Μέχρι το 1966 που ανεξαρτητοποιήθηκε από τη Βρετανία, λεγόταν «Βρετανική Γουιάνα».

Γαλλική Γουιάνα
Το Γουιάνα εξηγήθηκε πιο πάνω. Το «Γαλλική» προστίθεται αφενός επειδή ανήκει ακόμα στην Γαλλία και αφετέρου επειδή υπήρχαν παλιότερα πέντε διαφορετικές Γουιάνες: η Βρετανική, η Ολλανδική, η Γαλλική, η Πορτογαλική (τώρα, περιοχή της Βραζιλίας) και η Ισπανική (τώρα, μέρος της Βενεζουέλας).

Σουρινάμ
Προέρχεται από τη φυλή ιθαγενών Σουρινέν (παρακλάδι των Ταΐνο) που οι Ευρωπαίοι άποικοι πρόφεραν Σουρινάμ, ονομασία που αρχικά δόθηκε στον ομώνυμο ποταμό. Η χώρα από τον 17ο αιώνα ήταν Ολλανδική κτήση και λεγόταν «Ολλανδική Γουιάνα». Όταν το 1975 απέκτησε την ανεξαρτησία της, επέλεξε το όνομα του ποταμού και της παλιάς ινδιάνικης φυλής.