Ιδού τα κριτήρια:
- Ένα αντικείμενο έχει καλό design όταν είναι λειτουργικό. Με άλλα λόγια, όταν κάνει αποτελεσματικά τη δουλειά που υποτίθεται ότι πρέπει να κάνει. Π.χ. μια καρέκλα με καλό design πρέπει πρωτίστως να είναι κατάλληλη για να κάθεται κανείς αναπαυτικά πάνω της. Μια τοστιέρα πρέπει πρωτίστως να κάνει καλά τοστ.
- Ένα αντικείμενο έχει καλό design όταν είναι χρήσιμο και μάλιστα για -σχετικά- ευρεία κατανάλωση. Να καλύπτει ανάγκες που αφορούν πολλούς ανθρώπους και όχι για να εξυπηρετεί ειδικές, μεμονωμένες ή εκκεντρικές ανάγκες. Και -ιδανικά- θα πρέπει να δίνει λύση σε κάποιο υπαρκτό πρόβλημα.
- Ένα αντικείμενο έχει καλό design όταν είναι εύχρηστο. Ο μέσος χρήστης θα πρέπει να μπορεί να το χρησιμοποιήσει και να το χειριστεί με ευκολία. Μια υποπαράμετρος στο σημείο αυτό είναι ότι η διαδικασία εκμάθησης το χειρισμού και της χρήσης του προϊόντος να είναι απλή και, κατά το δυνατόν, προφανής. Αν στην τοστιέρα του παραδείγματος χρειάζεται να διαβάσουμε επί μισή ώρα τις οδηγίες χρήσης, το design είναι προβληματικό.
- Ένα αντικείμενο έχει καλό design όταν είναι καλοφτιαγμένο. Η ποιότητα υλικών και κατασκευής πρέπει να είναι εξαιρετική. Μια υποπαράμετρος εδώ που αφορά την παραγωγική διαδικασία: τα υλικά κατασκευής ενός καλοσχεδιασμένου αντικειμένου είναι εύκολο να βρεθούν και η τεχνική της κατασκευής του είναι επίσης εύκολο να υλοποιηθεί.
- Ένα αντικείμενο έχει καλό design όταν έχει μεγάλη διάρκεια ζωής. Η τοστιέρα του παραδείγματός μας πρέπει να αντέξει σε καθημερινή χρήση για αρκετά χρόνια και όχι να χαλάσει μετά από μερικά τοστ.
- Ένα αντικείμενο έχει καλό design όταν είναι ανθεκτικό. Να αντέχει σε κακομεταχείριση και χρήση κάτω από ακραίες συνθήκες. Π.χ. μια καρέκλα πρέπει να αντέχει να κάτσει ένας χοντρός πάνω της.
- Ένα αντικείμενο έχει καλό design όταν είναι εργονομικό. Η εργονομία είναι ολόκληρη επιστήμη, αλλά ,για να το απλουστεύσουμε, η σωστή εργονομική σχεδίαση συνεπάγεται τη μικρότερη δυνατή προσπάθεια, τη μικρότερη δυνατή καταπόνηση, τις λιγότερες κινήσεις, τη μικρότερη δυνατή έκθεση σε κινδύνους ή επιβλαβείς συνθήκες . Π.χ. η καρέκλα του παραδείγματος θα πρέπει να είναι έχει το σωστό ύψος για να μην “πιάνονται” τα πόδια, τη σωστή κλίση για να μην καταπονείται η πλάτη, το κατάλληλο υλικό για να μην προκαλούνται αλλεργίες, κλπ.
- Ένα αντικείμενο έχει καλό design όταν είναι οικονομικό, όταν η τιμή του (αλλά ενδεχομένως και το κόστος λειτουργίας του) είναι προσιτή στο μέσο χρήστη. Αυτό δεν σημαίνει ότι απαραίτητα πρέπει κάτι να είναι φτηνό για να έχει καλό design, σημαίνει όμως ότι διάφορες ακρότητες και υπερβολές -ιδίως σε είδη πολυτελείας- όπως πανάκριβα ρολόγια και σακ βουαγιάζ ή χρυσές βρύσες και κινητά με μπριγιάν θεωρούνται εξ ορισμού κακό design.
- Ένα αντικείμενο έχει καλό design όταν είναι όμορφο (ας μην κάνουμε άλλα σχόλια εδώ. Το τι σημαίνει “όμορφο” και αισθητικά ωραίο είναι μέγιστο φιλοσοφικό ζήτημα και, επιπλέον, εντελώς προσωπικό και υποκειμενικό).
- Τέλος, υπάρχει και κάτι ακόμα που αφορά μόνο καινούργια πράγματα: η πρωτοτυπία. Ένα καινούργιο αντικείμενο για να έχει καλό design θα πρέπει να φέρνει καινούργιες ιδέες, να προτείνει νέες χρήσεις, να είναι καινοτόμο, να εκπλήσσει. Αλλά αυτό όπως είπαμε αφορά μόνο καινούργια αντικείμενα, γιατί το καλό design μπορεί να αναφέρεται και σε κάτι παλιό.
- Στην πράξη είναι δύσκολο ένα αντικείμενο να καλύπτει και τα 10 σημεία. Γι’ αυτό και ένα 70% μόνο από αυτά -7 στα 10- είναι ίσως αρκετά για να χαρακτηρίσουν κάτι σαν “καλό design”.
- Μιλήσαμε μόνο για “αντικείμενα”. Μάλλον όμως είναι περιοριστικός αυτός ο όρος. Όλα αυτά τα κριτήρια θα μπορούσαν κάλλιστα να χρησιμοποιηθούν σε οτιδήποτε έχει σχέση με την ευρύτερη έννοια του “σχεδιασμού”: για software, για επιχειρήσεις, για συστήματα, για νομοθετήματα. Με μια, κάπως, διασταλτική χρήση των κριτηρίων μπορούμε να βάλουμε σ’ αυτό το καλούπι κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα που απαιτεί σχεδιασμό.
- Για κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα. Σίγουρα. Εκτός, βέβαια, από την πραγματική Τέχνη.
No comments:
Post a Comment