17.1.13

gringos

gringo-ετυμολογία

Η λέξη gringo χρησιμοποιείται από τους Λατινοαμερικανούς -και κυρίως τους Μεξικανούς- για να να περιγράψει οποιονδήποτε μη Ισπανόφωνο -και κυρίως τους Αμερικανούς.
Η πρώτη γραπτή μαρτυρία για την ύπαρξή της χρονολογείται  από το 1849.
Τον 20ο αιώνα η λέξη διεθνοποιήθηκε και έγινε ευρέως γνωστή, κυρίως χάρη στις ταινίες γουέστερν.

Ποια είναι όμως η προέλευση της λέξης;

Παλαιότερα πίστευαν ότι  η λέξη προέκυψε από Ιρλανδέζικο τραγούδι με τίτλο Green grow the lilacs που ήταν πολύ δημοφιλές στην Αμερική στην περίοδο του πολέμου ΗΠΑ-Μεξικού (1846-1849).  Σύμφωνα με αυτήν την υπόθεση, οι Μεξικανοί ακούγοντας τους Αμερικανούς στρατιώτες να τραγουδούν συνέχεια "green grows" άρχισαν να τους αποκαλούν συλλήβδην gringos.

H θεωρία αυτή δεν ισχύει πλέον.
Σήμερα θεωρείται βέβαιο ότι η λέξη προέρχεται από παραφθορά του Griego που σημαίνει Έλληνας.


Έπεσα πάνω σε αυτή την ερμηνεία στη Wikipedia,  στην ωραία σελίδα με τις misconceptions. Στη συνέχεια διαπίστωσα ότι η ετυμολογία αυτή υιοθετείται από όλα τα online λεξικά και μάλιστα σαν η μοναδική εξήγηση για την προέλευση της λέξης. Άρα, δεν πρόκειται απλώς για μια ερμηνεία και μια θεωρία ούτε για μια ακόμα ελληνοκεντρική άποψη, αλλά για ένα γλωσσολογικό επιστημονικό δεδομένο.

Είμαστε όλοι gringos λοιπόν.

14.1.13

Ψήφος στα Γνωμικά

Από τα μέσα Δεκεμβρίου του 2012 έχω προσθέσει σε πολλές σελίδες του Γνωμικολογικού τη δυνατότητα για την εκδήλωση προτίμησης σε ένα γνωμικό κλικάροντας στο αστεράκι κάτω δεξιά  (κάτι σαν ψήφος ή σαν "Like"). Οι τακτικοί θαμώνες του Γνωμικολογικού θα έχουν προσέξει την αλλαγή.

Για όσα  γνωμικά ήδη έχουν ψηφιστεί, υπάρχει και η σχετική ένδειξη με τον αριθμό των ψήφων μέχρι στιγμής.

Για τους δύσπιστους , θα πρέπει να τονίσω ότι η ψήφος αυτή είναι εντελώς ανώνυμη. Δεν σχετίζεται με τα Like στο FB ή σε οποιαδήποτε άλλο δίκτυο.  Και επιπλέον δεν χρειάζεται log in. Ο μόνος κανόνας είναι ότι δεν μπορεί να ψηφίσει κανείς το ίδιο γνωμικό δύο φορές. Τουλάχιστον όχι από το ίδιο ΙΡ (και ο νοών νοείτω).

Ανέκαθεν δίσταζα να εισάγω αυτό το στοιχείο στο Γνωμικολογικόν παρόλο που ήταν στα υπόψιν από τότε που δημιουργήθηκε το site. Οι βασικές μου επιφυλάξεις ήταν ότι δεν ήθελα να βαρύνω οπτικά τις σελίδες, αλλά ούτε και με επιπλέον φορτίο τον server, πράγμα που θα δημιουργούσε διάφορα προβλήματα, με πιο βασικό την καθυστέρηση στο φόρτωμα των σελίδων. Για το λόγο αυτό αποφάσισα να να το εφαρμόσω δοκιμαστικά για λίγο και μετά να αποφασίσω αν θα οριστικοποιηθεί.

Μετά από ένα μήνα, μπορώ να πω ότι η δοκιμαστική περίοδος έχει λήξει. Το στοιχείο δεν είναι πλέον σε beta. Δεν βλέπω δυσλειτουργίες στη σελίδα ούτε κολλάει το script που είναι συνηθισμένο πρόβλημα σε κάτι τέτοιους νεωτερισμούς. Επιπλέον από την πρώτη στιγμή -κυριολεκτικά- άρχισε να αξιοποιείται από τους φίλους του Γνωμικολογικού.

Η ψηφοφορία των γνωμικών λοιπόν ήρθε για να μείνει στο Γνωμικολογικόν.

Εδώ που τα λέμε ήταν κάτι που έλειπε από την ιστοσελίδα. Νομίζω πως όλοι οι επισκέπτες του Γνωμικολογικού πέφτουν κάποια στιγμή πάνω σε μια φράση για την οποία θα ήθελαν να είχαν έναν τρόπο να εκφράσουν πόσο τους αρέσει. Και όλα τα sites αυτού του τύπου προσφέρουν κάποιου είδους δυνατότητα για να δηλώσεις την προτίμησή σου αν και συνήθως, κατά την ταπεινή μου άποψη, με πολύ έντονο τρόπο και σε βάρος της εμφάνισης και της λειτουργικότητας της ιστοσελίδας.

Θα μπορούσα να βάλω και το αντίθετο, καταψήφιση δηλαδή ενός γνωμικού, αλλά ας μην το παρακάνουμε.

Όταν θα μαζευτεί ένας ικανοποιητικός αριθμός ψήφων, αυτή η συλλογική προτίμηση θα υπεισέλθει αναγκαστικά και στην αξιολόγηση των γνωμικών, που μέχρι στιγμής γίνεται με κάπως υποκειμενκά/ προσωπικά κριτήρια (πάνω σ' αυτό θα επανέλθω με ένα άλλο post).

Τα πιο δημοφιλή με βάση τις ψήφους των αναγνωστών ευρίσκονται στη σελίδα "Τα Δημοφιλή".

Ποια συμπεράσματα αντλεί κανείς από αυτή την πρώτη συγκομιδή προτιμήσεων ψήφων;

Όχι συναρπαστικά, θα πρέπει να πω. Με την έννοια ότι ήταν μάλλον αναμενόμενα:
Πολύς Καζαντζάκης και Ελύτης και κατά δεύτερο λόγο Νίτσε, Γκάντι, Όσκαρ Ουάιλντ, Αϊνστάιν  και (εδώ είναι μια μικρή έκπληξη) Βάρναλης.

Υπάρχουν κάποιες μεμονωμένες εκπλήξεις όπως τα γνωμικά:
«Όποιος δεν μπορεί να καταλάβει τη σιωπή σου, δεν μπορεί να καταλάβει ούτε τα λόγια σου» (J.R.R. Tolkien) ή αυτό του Τουρνιέ:


ή αυτό:

Πρέπει πάντως να παραδεχτώ ότι σε ένα βαθμό η ψηφοφορία επηρεάζεται πολύ από τα γνωμικά που περιέχονται στις σελίδες των διαφόρων επιλογών (με τα Καλύτερα, τα Κλασικά κλπ). Για το λόγο αυτό δεν έχω βάλει δυνατότητα ψηφοφορίας στα Καινούργια και στα Δημοφιλή. Θα ήταν άδικο για τα άλλα γνωμικά.

Πιστεύω πως σε βάθος χρόνου η ψηφοφορία των επισκεπτών θα δώσει ενδιαφέροντα αποτελέσματα. Προς το παρόν, ένα μόλις μήνα μετά, δεν υπάρχει ακόμα μεγάλος αριθμός ψήφων και δεν είναι εύκολο να βγουν στατιστικά συμπεράσματα.

Ο βασικός λόγος βέβαια δεν είναι αυτός. Ο βασικός λόγος είναι να δοθεί η δυνατότητα μιας κάποιας συμμετοχής σε όσους φίλους του site αισθάνονται αυτήν την ανάγκη. 

13.1.13

Kριτήρια για το κακό ποίημα.

Γκότφριντ Μπένν, κριτήρια για το κακό ποίημα.





Υποθέτω πως μου θέσατε το ερώτημα, τι είναι ακριβώς ένα μοντέρνο ποίημα, τι μορφή έχει, και πάνω σ' αυτό θα απαντήσω με αρνητικές αναφορές, δηλαδή ποιά μορφή δεν έχει.
Σας κατονομάζω τέσσερα διαγνωστικά συμπτώματα με τη βοήθεια των οποίων θα μπορειτε εσείς οι ίδιοι να διακρίνετε στο μέλλον, αν ένα ποίημα είναι σύμφωνο με την εποχή ή όχι... Αυτά τα τέσσερα συμπτώματα είναι:

 Πρώτον η εξύμνηση
Ένα ποίημα με χωρισμό και αντιδιαστολή του εξυμνουμένου αντικειμένου και του ποιητικού Εγώ, με εξωτερική διακόσμηση και εσωτερική αναφορά. Αυτό υποστηρίζω, συνιστά σήμερα έναν πρωτόγονο τρόπο για να δώσει κανείς έκφραση στη λυρική ουσία.

 Δεύτερον το ΣΑΝ
Έαν ΣΑΝ σημαίνει πάντοτε μια βίαιη είσοδο του αφηγηματικού, του πεζού λόγου, μια χαλάρωση της γλωσικής έντασης, μια αδυναμία της δημιουργικής μεταφοράς.

Τρίτον τα χρώματα
με τη χρήση χρωμάτων πιστευει ο συγγραφέας πως επιδρά με ιδιαίτερη ηδύτητα και φαντασία, παραβλέπει όμως πως αυτές οι λέξεις δεν είναι παρά καθαρές λεξικές κοινοτοπίες που βρίσκουν καλύτερα περίθαλψη στον οπτικό και στον οφθαλμίατρο.

 Τέταρτο ο σεραφικός τόνος Όταν το ποίημα αρχίζει αμέσως ή φθανει γρήγορα ...σε ησυχία και δεσμά δίχως απαρχή,ακολουθούν σφαιρικοί θόλοι, τελείωση, αστρική νίκη, ίδρυση νέων θεών και παρόμοια συμπαντικά αισθήματα, πρόκειται συνήθως για έναν φθηνό υπολογισμό στην αισθηματικότητα και την αβρότητα του αναγνώστη. Αυτός ο σεραφικός τόνος δεν συνιστά υπέρβαση του πραγματικού αλλά φυγή από το πραγματικό... Ο μεγάλος ποιητής όμως είναι ένας μεγάλος ρεαλιστής, πολύ κοντά σε κάθε πραγματικότητα- φορτίζεται με πραγματικότητες, είναι στο έπακρο γήινος, ένα τζιτζίκι, γεννημένο, σύμφωνα με το μύθο, από τη γη, το αθηναικό έντομο.

Όταν λοιπόν στο μέλλον πέσετε πάνω σε ένα ποίημα, πάρτε παρακαλώ ένα μολύβι όπως κάνετε στο σταυρόλεξο και παρατηρήστε: εξύμνηση, ΣΑΝ, χρωματική κλίμακα, σεραφικός τόνος, και θα φθάσετε σύντομα στην προσωπική σας κρίση. Θα μου επιτρέψετε να κάνω την παρατήρηση, πως στη λυρική ποίηση το μέτριο είναι αυτοχρήμα ανεπίτρεπτο και ανυπόφορο....

 Μετ. Θεόδωρος Άδραστος