Kριτήρια για το κακό ποίημα.

Γκότφριντ Μπένν, κριτήρια για το κακό ποίημα.





Υποθέτω πως μου θέσατε το ερώτημα, τι είναι ακριβώς ένα μοντέρνο ποίημα, τι μορφή έχει, και πάνω σ' αυτό θα απαντήσω με αρνητικές αναφορές, δηλαδή ποιά μορφή δεν έχει.
Σας κατονομάζω τέσσερα διαγνωστικά συμπτώματα με τη βοήθεια των οποίων θα μπορειτε εσείς οι ίδιοι να διακρίνετε στο μέλλον, αν ένα ποίημα είναι σύμφωνο με την εποχή ή όχι... Αυτά τα τέσσερα συμπτώματα είναι:

 Πρώτον η εξύμνηση
Ένα ποίημα με χωρισμό και αντιδιαστολή του εξυμνουμένου αντικειμένου και του ποιητικού Εγώ, με εξωτερική διακόσμηση και εσωτερική αναφορά. Αυτό υποστηρίζω, συνιστά σήμερα έναν πρωτόγονο τρόπο για να δώσει κανείς έκφραση στη λυρική ουσία.

 Δεύτερον το ΣΑΝ
Έαν ΣΑΝ σημαίνει πάντοτε μια βίαιη είσοδο του αφηγηματικού, του πεζού λόγου, μια χαλάρωση της γλωσικής έντασης, μια αδυναμία της δημιουργικής μεταφοράς.

Τρίτον τα χρώματα
με τη χρήση χρωμάτων πιστευει ο συγγραφέας πως επιδρά με ιδιαίτερη ηδύτητα και φαντασία, παραβλέπει όμως πως αυτές οι λέξεις δεν είναι παρά καθαρές λεξικές κοινοτοπίες που βρίσκουν καλύτερα περίθαλψη στον οπτικό και στον οφθαλμίατρο.

 Τέταρτο ο σεραφικός τόνος Όταν το ποίημα αρχίζει αμέσως ή φθανει γρήγορα ...σε ησυχία και δεσμά δίχως απαρχή,ακολουθούν σφαιρικοί θόλοι, τελείωση, αστρική νίκη, ίδρυση νέων θεών και παρόμοια συμπαντικά αισθήματα, πρόκειται συνήθως για έναν φθηνό υπολογισμό στην αισθηματικότητα και την αβρότητα του αναγνώστη. Αυτός ο σεραφικός τόνος δεν συνιστά υπέρβαση του πραγματικού αλλά φυγή από το πραγματικό... Ο μεγάλος ποιητής όμως είναι ένας μεγάλος ρεαλιστής, πολύ κοντά σε κάθε πραγματικότητα- φορτίζεται με πραγματικότητες, είναι στο έπακρο γήινος, ένα τζιτζίκι, γεννημένο, σύμφωνα με το μύθο, από τη γη, το αθηναικό έντομο.

Όταν λοιπόν στο μέλλον πέσετε πάνω σε ένα ποίημα, πάρτε παρακαλώ ένα μολύβι όπως κάνετε στο σταυρόλεξο και παρατηρήστε: εξύμνηση, ΣΑΝ, χρωματική κλίμακα, σεραφικός τόνος, και θα φθάσετε σύντομα στην προσωπική σας κρίση. Θα μου επιτρέψετε να κάνω την παρατήρηση, πως στη λυρική ποίηση το μέτριο είναι αυτοχρήμα ανεπίτρεπτο και ανυπόφορο....

 Μετ. Θεόδωρος Άδραστος